ES PLANETES ATH TORN D’ESTELES NANES BLANQUES AN UN POTENCIAU ENTARA VIDA SUSPRENENT
Un nàu estudi dera Universitat de Califòrnia Irvine demòstre que i poiriá auer fòrça vida en planetes que son situadi prèp d’esteles nanes blanques. Pr’amor qu’es esteles nanes blanques son ecosistèmes bons entara vida en planetes formadi o que migrèren vèrs d’airaus abitables en tot crear de regions mès caudes qu’es de planetes damb d’esteles majors.
En estudi, er astronòm Aomawa Shields e d’auti cercaires comparèren es climes de diuèrsi mon aqüatics damb ua atmosfèra semblabla ara dera Tèrra en d’airaus abitables en dos tipi diferenti d’esteles; ua nana blanca e era estela blanca K de Kepler-62.
Es cercaires utilizèren un modèu climatic glabal en 3D usat entà estudiar era Tèrra e trapèren qu’ua exoplaneta nana blanca ère plan mès cauda qu’era exoplaneta Kepler-62 maugrat ua distribucion energetica semblabla.
Un shinhau mès de calor
“Es esteles nanes blanques poden balhar un shinhau mès de calor ena activitat nucleara residuala enes sues capes exteriores maugrat que ja non i a fusion nucleara en sòns nuclèus”, çò didec Shields, d’aquera universitat. “Pr’açò se pensaue enquiara qu’aguest tipe d’esteles non podien acuélher exoplanetes abitables”.
“Eth resultat ei que se i an planetes damb arròques ath torn d’esteles es planetes poirien auer mès vida ena sua superfícia de çò que se pensaue abans, çò confirmèren es cercaires. E açò qu’er airau abitable d’ua estela nana blana ei fòrça mès prèpa d’ua estela comparada damb d’autes esteles, com Kepler-62. Totun, es scientifics tanben volèren soslinhar qu’açò provòque un periòde de rotacion fòrça mès rapid (apuprètz 10 ores) entà ua planeta prèpa a ua estela nana blanca mentre qu’era exoplaneta de Kepler-62 a un periòde de rotacion de cinc mesi.
Andues planetes aurien ua orbita sincronica – en un costat dera planeta serie tostemps de dia e en er aute de nèt de biais permanent- e era rotacion d’ua planeta prèpa a ua estela nana blanca provocarie ua màjor circulacion de nívols ena planeta. Totun, ua orbita mès lenta, com era dera planeta prèpa a Kepler-62 provòque ua massa d’aigua liquida de nívols mès granda e liquida.
“Açò ei bon pr’amor d’aguest tipe de planetes, mès se era planeta ei en mièg der airau abitable era idèa non ei tan bona, çò didec Shiel. E ua planeta prèpa a ua nana blanca conserva mès eth calor. Açò crèe ues condicions de vida mès caudes se comparam aguest tipe de planeta damb ua prèpa a Kepler-62. L’estudi siguec publicat ena revista internacionau Jornal Astrophysic.
Era Redaccion
Fotografia principau: NASA/Keppler/CC.
