Christian Andreu - Sapiéncia.eu

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

octubre 2, 2023

Christian Andreu 0

Uèi los cercaires conéisson mai las causas que menèron a un escantiment general que patiguèt lo sud californian fa sonque 13.000 ans. Segon semblariá, de fuòcs naturals mas tanben d’autres causats e plan pels umans, aurián provocat un cambiament climatic a la region e un escantiment de fòrça espècias animalas e vegetalas que d’autras regions […]

DIVÈRSES

FAUNA ARANESA (48): ERA PERDITZ

setembre 30, 2023

Christian Andreu 0

+10

Se ben ei fòrça mès dificil trapar espècies autoctònes dera Val d’Aran – e que non pòden èster trapades en dehòra des Pirenèus – com eth paom o era perditz blanca, trapar cèrtes espècies d’audèths d’aguesta madeisha familha, es fasianids, ei relatiuaments comun, non sonque en Aran mès per tot enquiara còsta. Hèm referéncia ara […]

ASTROFISICA

E ARA LO SOLELH

setembre 28, 2023

Christian Andreu 0

+11

Après capitar d’enviar una nau espaciala sus la Luna e d’i poder pausar un engenh sus lo nòstre satellit terrèstre, Índia vòl ara arribar amb una nau espaciala lo mai près possible del Solelh per l’estudiar amb prigondor. Se capitèsse plan, Índia seriá lo primièr estat asiatic de la planeta qu’a pogut plaçar una nau […]

ISTÒRIA

LAS BASAS DE MANRESA

setembre 27, 2023

Christian Andreu 0

+14

Lo catalanisme politic comencèt la siá estructuracion pendent los darrièrs decènnis del sègle XIX. Lo sieu primièr document de reivindicacion foguèt las nomenadas “Basas per la Constitucion Regionala Catalana”, mai conegut coma “Basas de Manresa”. Divèrsas entitats catalanistas s’amassèron en aquela vila catalana los jorns 25 e 27 de Març de 1892 per expausar quin […]

GEOGRAFIA

LO SECRET DEU SAHARA

setembre 26, 2023

Christian Andreu 0

+10

Sahara qu’ei, uei, lo màger desèrt de la planeta. Mes n’estó pas atau tostemps, pr’amor que hè milèrs d’ans qu’estó un estonant oasi verd. Alavetz, com podó patir aqueth cambiament climatic e morfologic ? E, ac patí solament un còp, o mantun ? Adara, los cercaires pensan qu’an descobèrt lo secret deu Sahara e perqué […]

SCIÉNCIA

LA TEORIA DE CÒRDAS

setembre 25, 2023

Christian Andreu 0

+19

Una de las teorias mai usadas uèi per la fisica quantica es la coneguda Teoria de Còrdas, que prepausa una descripcion fisica quantica de tot çò que se debana a l’Univèrs. La sieuna tòca es, a travèrs d’aquela descripcion teorica, unificar totas las autras teorias que vòlon tanben descriure cossí se desvolopa l’Univèrs, inclosa la […]

DIVÈRSES

FAUNA ARANESA (47): ETH DUC

setembre 23, 2023

Christian Andreu 0

+16

Maugrat que pòt èster trapat soent enes montanhes e tanben en bòsqui de conifèrs non i a guaire ducs (Bubo bubo) ena Val d’Aran, dilhèu pr’amor des condicions climatiques mès heiredes. Totun, ena rèsta des Pirenèus pòt èster vist mès soent e sonque ei confirmada era sua preséncia en cèrts airaus protegits, com eth Parc […]

GEOGRAFIA

LA MEDITERRANÈA EN DANGIÈR ?

setembre 21, 2023

Christian Andreu 0

+16

Plusors cercaires confirman que se passa quicòm de nòu en Mediterranèa pr’amor del cambiament climatic. Los efièches d’aquel fenomèn serián, demest d’autres, las pluèjas òrras que tustèron pendent lo mes d’agost Grècia e tanben lo sud peninsular iberic. Son de fenomèns que se produguèron après de fòrtas ondas de calor e de fuòcs recòrd, qu’afectèron […]

GEOGRAFIA

LA HROMIGA DE HUEC QU’EI ARRIBADA A EURÒPA

setembre 20, 2023

Christian Andreu 0

Ua perilhosa espècia non autoctòna, la hromiga de huec (Solenopsis invicta) qu’ei estada trobada, peu purmèr còp, a Euròpa, e qu’ei estada balhada l’alèrta, pr’amor qu’ei ua espècia envasidora e plan perilhosa entà l’environament. Milèrs de hromigas de huec que son estadas trobadas a l’isla de Sicília e los expèrts qu’avisan qu’ei plan mauaisit de […]