Aranés – Pàgina 4 – Sapiéncia.eu

ER UNIVÈRS (16): ERA EXCEPCION

juliol 3, 2022

+21

Quan es astrofisics cerquen en Univèrs possibles planetes a on i pòt auer vida, tostemps rebremben que i a ua excepcion a tot çò que i a ena galàxia nòsta: era planeta blua. Justament pr’açò i a cercaires qu’afirmen qu’ei era sòrta de planeta que jamès traparam en Univèrs pr’amor qu’èm unics. D’auti, totun, afirmen […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

TECNOLOGIA ENTÀ SAUVAR ERA NATURA

juny 6, 2022

Christian Andreu

+27

TECNOLOGIA

Ei un hèt non guaire conegut mès es scientifics e aimants dera natura de tot eth mon comencen a utilizar era tecnologia mès modèrna entà sauvar era fauna e flora dera planeta. Atau, usar dròns comença a èster mès e mès comun en diuèrsi pargues e reserves naturaus de toti es continents. Ei un arma […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

ER UNIVÈRS (12): ERA ORIGINA DETH SOLEI

juny 5, 2022

Christian Andreu

+34

ASTROFISICA

Era origina e neishement deth Solei poirie èster un bon exemple entà sajar de compréner com nèishen es esteles en Univèrs. Totun, aguest hèt non passèc solet, pr’amor qu’eth Solei tanben siguec acompanhat en aguest procés per autes esteles – ne poiríem arribar a díder que n’ei tanben era resulta-. E era sua fin tanben […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

ER UNIVÈRS (9): ERA VIA LACTÈA

maig 16, 2022

Christian Andreu

+37

ASTROFISICA

Era Via Lactèa s’espandís ath long d’apuprètz 100 000 annades-lum. Açò pòt semblar èster ua galaxia giganta mès non ei arren comparada damb miliards d’autes galaxies que i poirie auer en Univèrs. A mès, ei hèta d’esteles e de nebuloses, a mès de planetes. Açò poirie hèr dera Via Lactèa ua galaxia mès, sens cap […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

RELHÈU EN ES PAUMS

maig 13, 2022

Christian Andreu

+32

DIVÈRSES

Temps de cambiament, temps de reneishement. Era Associacion culturau aranesa Es Paums, era associacion culturau de Vilamòs, ven d’informar que calie – coma mèrquen es sòns estatuts – auer un cambiament ena direccion. Aguest cambiament siguec hèt aguest madeish mes de mai entà hèr renéisher era activitat culturau dera Val d’Aran (e mès enlà encara). […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

HAMLET EN OCCITAN

maig 9, 2022

Christian Andreu

+50

ISTÒRIA

Qué se pòt díder d’Hamlet que non s’age dejà dit ? E de Shakespeare ? Totun, era escadença ei istorica pr’amor dera revirada – se poirie díder tanben version –d’Antòni Nogués, que siguec publicada non hè guaire en çò der Institut d’Estudis Aranesi. Ei ua òbra capdau e totauments de besonh entara lengua occitana. Que […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

ER UNIVÈRS (8): ES ESTELES

maig 8, 2022

Christian Andreu

+31

ASTROFISICA

Maugrat tot çò que pòt semblar es esteles non son etèrnes. Nèishen, se desvolòpen e, fin finau, morissen, e açò non ei tostemps coneishut per toti. E es umans ja èm capables d’observar eth sòn neishement, com càmbien d’estat e, a còps, tanben era sua mòrt. E tot pr’amor dera tecnologia mès modèrna, qu’ajude a […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

L’OCCITAN A L’UNIVERSITAT DE BARCELONA

maig 4, 2022

Christian Andreu

+27

LINGÜISTICA

Barcelona, caplòc de catalonha, vòl demostrar, un còp mai, que l’occitan tanben es la lenga oficiala dels catalans. Aquò, malgrat que l’iniciativa siá universitària, es una bona escasença pels catalans per aver un primièr contacte amb l’occitan e puèi contunhar l’experiéncia amb l’aprenentatge de l’aranés, la varianta gascona dialectala de la Val d’Aran. Aital, e […]

MANJAR DE KIWI PÒT FORNIR TOTAS LAS VITAMINAS

ER UNIVÈRS (7): ERA MATÈRIA

maig 1, 2022

Christian Andreu

+35

ASTROFISICA

Conéisher un shinhau er Univèrs vò díder tanben qu’ei un espaci lèu infinit (entàs umans) plen d’esteles, planetes, nebuloses e dilhèu tanben grans espacis uedi. Tot açò ja siguec descorbit hè annades e aué es descorbiments d’ua naua planeta – que poirie auer vida – o ua estela estranha – se desvolopen lèu cada dia. […]