DE FOTOSINTÈSI SENS DE LUTZ
De cercaires trobèron una manièra nòva de crear de noiridura vegetala sens usar de lutz solara en tot utilizar de fotosintèsi artificiala. Aquesta tecnologia es basada en un procés electrocatalitic e convertís de dioxid de carbòni e d’electricitat a mai d’aiga en acetat. D’organismes que produsison de noiridura, coma las plantas, consumison tanben aquel acetat en de luòcs escurs. E per ansin òm poirà crear de noiridura vegetala fins a 18 còps mai qu’ara e sens de lutz.
La còla de cercaires que faguèt l’experiment son de l’Universitat UC Riverside e de l’Universitat de Delaware. Lor recerca foguèt publicada al numeric Nature Food e describís cossí convertir a travèrs d’un procés electrocatalitic de dioxid de carbòni, d’electricitat e d’aiga en d’acetats, un dels ingredients del vinagre.
La capitada arribèt quora los cercaires descobriguèron estonats que plusors plantas usavan aquel acetat tanben en l’escuritat per créisser. Lo començament del procés son un panèls solars que generan d’electricitat per balhar d’energia al procés electrocatalitic. “Avèm trapat un nòu biais de produsir de noiridura vegetala en tot trincar la limita biologica de la fotosintèsi, çò diguèt Robert Jinkerson, de l’UC Riverside”.
A mai, los cercaires desvolopèron un sistèma qua’ajudava a crear de molleculas en tot usar sonque de dioxid de carbòni. E l’acetat produsit foguèt màger quand redusiguèron tanplan de sal minerala. L’experiment foguèt considerat una bèla capitada pr’amor qu’òm sap plan que i a plusors organismes que demòran en l’escuritat que tanben an coma noiridura d’acetats,per exemple de fongs e de campairòls. Segon los cercaires es un metòde encara mai eficaç que la pròpria fotosintèsi car l’estalvi d’energia es plan mai naut e la noiridura produsida plan mai granda.
Lo potencial de la descobèrta
Per aqueles scientifics aquela nòva tecnologia es plan importanta pr’amor que poiriá ajudar a desvolopar mai de culhitas sens de lutz. Los cercaires podèron far créisser, amb aquela tecnologia, de tomatas, de ris, e de peses sonque amb l’acetat produsit en l’escuritat. E afirmèron qu’òm poirà dempuèi ara aver mai de culhitas amb d’acetat.
Val pas dire que los scientifics volguèron soslinhar que l’experiment èra important tanben pr’amor qu’amb de fotosintèsi artificiala òm poiriá multiplicar l’estat actual de l’agricultura mondiala. Per començar òm poiriá començar a cultivar cèrts vegetals en de vilas qu’uèi son pas territòri d’agricultura. E tanplan cal pensar en l’agricultura qu’òm poirà crear en defòra de la planeta.
“La fotosintèsi artificiala demòstra que pòt i aver mai de produccion amb mens de tèrra e aital l’impacte a l’environament serà mendre, çò diguèron dempuèi lo laboratòri de Jinkerson ont se desvolopèt l’experiment. E en l’espaci es una tecnologia que poirià balhar de noiridura a mai d’astronautas que fins ara”.
Aquesta tecnologia recebèt un prèmi de la NASA dins lo programa Desfís per un Cambiament de Noiridura en l’Espaci Prigond. “ Amb aquò òm pòt imaginar de naus espacialas gigantassas amb de culhitas de tomatas en l’escuritat de Mart, çò apondèt Martha Orozco-Cárdenas, directora del centre de Recerca de Transformacion de Plantas de l’universitat UC Riverside”.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
