Jornalet | | Sapiéncia.eu

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

desembre 13, 2018

Christian Andreu

ISTÒRIA

Es estada trobada la bacteria originala que provoquèt la malautiá mortala de la pèsta Yersinia pestis. Foguèt descobèrta dins de rèstas d’òsses umans de mai de 5000 ans d’edat. Segon los scientifics qu’an fach la tròba, lo flagèl se seriá espandit entre los europèus del Neolitic pr’amor del comèrci. E auriá entraïnat lor fin coma […]

LOS GRANDS COMERÇANTS DE L’ANTIQUITAT MEDITERRÀNEA

D’OXIGÈN FA 3,5 MILIARDS D’ANS

desembre 6, 2018

Christian Andreu

GEOGRAFIA

Malgrat que de scientifics encara discutiscan quora se produguèt d’oxigèn sus la Tèrra pel primièr còp ( fa 2,4 miliards d’ans o mai), ara una còla poguèt confirmar son aparicion sus la planeta 1 miliard d’ans abans (o benlèu quitament abans). La tròba farà cambiar totalament l’istòria de la vida sus la Planeta Blava. Çò […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

D’AIGA VÈRS L’INTERIOR DE LA PLANETA

novembre 29, 2018

Christian Andreu

GEOGRAFIA

De nòvas donadas sismograficas confirman que, pr’amor del movement de las placas tectonicas de la Tèrra los oceans pèrdon fins a tres còps mai d’aiga e qu’aquesta se’n va vèrs l’interior de la planeta. Aquesta conclusion arriba solament après un estudi prigond dins la region de la Fòssa de las Marianas. Son de donadas que […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

DEMÒRA PAS DE TEMPS

novembre 22, 2018

Christian Andreu

DIVÈRSES

I a pas pus de temps. Los mamifèrs d’uèi lo jorn que i a encara sus la Tèrra pòdon pas evolucionar tan lèu per escapar a l’actual seisen escantiment de la planeta. A la diferéncia d’autres, aqueste a per soleta causa l’umanitat. E ara una còla de scientifics a estudiat lo temps per la biodiversitat […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

De ponchas de lança d’abans la cultura Clovis

novembre 15, 2018

Christian Andreu

DIVÈRSES

De nòvas pròvas son estadas descobèrtas en Tèxas que fan dobtar de l’arribada de l’òme modèrne en America fa solament 13 000 ans. Malgrat que l’arqueologia oficiala confirme qu’Homo sapiens i arribèt alavetz, de cercaires an trobat de ponchas de lança de fa 15 000 ans. La tròba fa questionar tornarmai çò que ditz l’istòria […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

DE MOSASAURES QUE CAÇAVAN COMA D’ÒRCAS

novembre 8, 2018

Christian Andreu

PALEONTOLOGIA

Una nòva teoria comença de s’espandir dins la comunautat paleontologica. De nòvas recèrcas sus d’esqueletas fossilas d’un tipe de mosasaure nomenat Tilosaure fan pensar qu’aquelas bèstias preïstoricas caçavan coma d’òrcas d’uèi lo jorn, valent a dire qu’utilizavan los òsses del morre per atacar lors predas. “Las òrcas atacan pas amb una nhacada –çò diguèt Takuya […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

LA CULTURA ATERIANA SERIÁ UNICA

novembre 1, 2018

Christian Andreu

DIVÈRSES

Una còla de cercaires de Marròc poguèt analisar e classar un cotèl fach d’òs dins una cauna d’aquel país. Segon los cercaires, lo cotèl seriá lo mai ancian jamai trobat d’aquel biais e restacat amb la cultura ateriana, una cultura preïstorica que i aguèt enlà fa 90 000 ans. Aquò balhariá l’escasença als arqueològs de […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

CAL UN CAMBIAMENT DE DIÈTA (E MONDIAL)

octubre 25, 2018

Christian Andreu

DIVÈRSES

La sciéncia, de còps, pòt tanben èsser utilizada per melhorar la lucha contra lo cambiament environamental e la santat de las personas. Aquò es la resulta d’un nòu estudi scientific que demanda un cambiament global dins la dièta dels umans de la planeta tota se volèm subreviure en 2050. La solucion seriá de manjar fòrça […]

LA FIN DELS EUROPÈUS DEL NEOLITIC

D’UMANS E D’AUCÈLS ELEFANT

octubre 18, 2018

Christian Andreu

DIVÈRSES

Divèrses òsses trobats a Christmas River dins lo sud de l’illa de Madagascar confirmèron doas causas: que l’òme i arribèt fòrça abans çò que se pensava, e que visquèt pendent de milièrs d’annadas amb d’aucèls elefants que pesavan mai de 500 kg. Lor escantiment aguèt luòc fa solament 1000 ans. Los òsses d’aucèl elefant (espècias […]