Occitan – Sapiéncia.eu

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

octubre 2, 2023

Christian Andreu

Uèi los cercaires conéisson mai las causas que menèron a un escantiment general que patiguèt lo sud californian fa sonque 13.000 ans. Segon semblariá, de fuòcs naturals mas tanben d’autres causats e plan pels umans, aurián provocat un cambiament climatic a la region e un escantiment de fòrça espècias animalas e vegetalas que d’autras regions […]

E ARA LO SOLELH

setembre 28, 2023

Christian Andreu

+11

ASTROFISICA

Après capitar d’enviar una nau espaciala sus la Luna e d’i poder pausar un engenh sus lo nòstre satellit terrèstre, Índia vòl ara arribar amb una nau espaciala lo mai près possible del Solelh per l’estudiar amb prigondor. Se capitèsse plan, Índia seriá lo primièr estat asiatic de la planeta qu’a pogut plaçar una nau […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

LA TEORIA DE CÒRDAS

setembre 25, 2023

Christian Andreu

+19

SCIÉNCIA

Una de las teorias mai usadas uèi per la fisica quantica es la coneguda Teoria de Còrdas, que prepausa una descripcion fisica quantica de tot çò que se debana a l’Univèrs. La sieuna tòca es, a travèrs d’aquela descripcion teorica, unificar totas las autras teorias que vòlon tanben descriure cossí se desvolopa l’Univèrs, inclosa la […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

LA MEDITERRANÈA EN DANGIÈR ?

setembre 21, 2023

Christian Andreu

+16

GEOGRAFIA

Plusors cercaires confirman que se passa quicòm de nòu en Mediterranèa pr’amor del cambiament climatic. Los efièches d’aquel fenomèn serián, demest d’autres, las pluèjas òrras que tustèron pendent lo mes d’agost Grècia e tanben lo sud peninsular iberic. Son de fenomèns que se produguèron après de fòrtas ondas de calor e de fuòcs recòrd, qu’afectèron […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

LOS RINOCÈROS SUD-AFRICANS, SAUVATS AL DARRIÈR MOMENT

setembre 19, 2023

Christian Andreu

+23

DIVÈRSES

De segur que remembratz una bòira de rinocèros d’Africa del Sud qu’en mai d’ongan foguèt venduda pr’amor que lo sieu proprietàri, Johan Hume, podiá pas pus balhar de noiridura als mai de 2.000 rinocèros que i aviá dins la meteissa. I aviá una escasença que foguèsse comprada per qualcuna enterpresa privada, que podiá plan, aprés, […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

AMAZONAS DECLARÈT 16 LENGAS INDIGÈNAS OFICIALAS AL COSTAT DEL PORTUGUÉS

setembre 18, 2023

Christian Andreu

+16

LINGÜISTICA

L’estat brasilian d’Amazonas declarèt fins a 16 lengas indigènas lengas oficialas d’aquel estat, a mai del portugués. Lo prètzfach es unic e istoric en un estat coma Brasil e balhèt d’espèr a d’autras comunautats indigènas d’aquel estat sud-american. Pasmens, mai d’un expèrt avisèt que lo prèztfah poiriá demorar simbolic se i a pas pro ajuda […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

LA FAMILHA DE T. REX

setembre 15, 2023

Christian Andreu

+11

PALEONTOLOGIA

De paleontològs an descobèrt de fossils de dinosaures de la familha de T. Rex en Marròc. La descobèrta confirma una plan granda diversitat en aquel tipe de dinosaures en Africa del Nòrd, abans la fin del Cretacèu. E, segon çò que dison, benlèu encara pus nauta qu’en America del Nòrd. Las esqueletas trapadas son parcialas, […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

UNA ESTELA AL TORN D’UNA ESTELA NANA BLANCA

setembre 13, 2023

Christian Andreu

+10

ASTROFISICA

Pels cercaires, trapar un sistèma binari quora es estudiat l’univèrs es brica comun. Son de sistèmas qu’an una estela nana blanca, a mai d’una estela nana bruna, dont d’autres tipes d’estela nana, e uèi sonque ne son coneguts una desena. Pasmens l’estudi d’aquel tipe de sistèmas pòt ajudar plan a comprene l’evolucion dels nomenats Jupitèrs […]

UN ESCANTIMENT MASSIU DE FA SONQUE 13.000 ANNADAS

LO BILINGÜISME AMELHORA LA MEMÒRIA VISUALA

setembre 12, 2023

Christian Andreu

+18

LINGÜISTICA

Plusors estudis demòstran dempuèi fa annadas que lo bilinguisme es una abilitat que pas totas las personas an. Mas qu’aquelas que l’an, an mai beneficis cerebrals que las personas que sonque parlan una lenga. Ara, un nòu estudi publicat al numeric Science Advances demòstra que lo bilinguisme amelhora e plan la memòria visula dels umans. […]