Val d’Aran – Pàgina 2

ERA CREACION DES COMTATS DE PALLARS E RIBAGORÇA

juliol 17, 2019

Era importància dera creacion des comtats, dempús catalans, mès en origina aragonesi (pr’amor qu’eth sòn sobiran ne siguec eth rei d’Aragon) de Pallars e Ribagorça, ena istòria medievau dera Val d’Aran non ei petita. Ei atau pr’amor que, pendent sègles, eth petit territòri aué coneishut coma Val d’Aran, auie apartengut ath Comtat de Tolosa. Totun, […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

ERA FAUNA DERA VAL D’ARAN (E 2)

juliol 10, 2019

Christian Andreu

GEOGRAFIA

Un environament ric com eth dera Val d’Aran a d’auer tanben fòrça carnivòrs. E mès encara se parlam d’un environament de montanha. Atau, es petiti carnivòrs son fòrça abondosi ena Val, coma eth gat-garièr, que pòt arribar a arténher enquias 7 quilòs de pes. Ua auta varietat de felin, que podie èster trapada soent, mès […]

FAUNA OCEANIANA (3): L’OMBAT

ERA FAUNA DERA VAL D’ARAN (1)

juliol 3, 2019

Christian Andreu

GEOGRAFIA

Era fauna dera Val d’Aran, com non podie èster d’ua auta manèra, ei ua fauna tipicaments d’environament montanhós pr’amor de sa situacion laguens des Pirenèus. Ua lèu descripcion d’aguesta hèta pendent er an 1906 per Juli Soler totun, hè a pensar mès ena fauna aué desapareishuda de temps anciani que non era riquesa faunistica qu’encara […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

ERA VEGETACION ARANESA (e 3)

juny 26, 2019

Christian Andreu

GEOGRAFIA

Era Val d’Aran ei situada geograficaments entre es 42º30’ latitud N e 1º15’ longitud W, çò ei qu’ei entornejada per toti es cornèrs pes Pirenèus, un airau de montanha. E bona part d’aguest territòri occitan a ua flora tipicaments de montanha. Mès enlà des zònes damb arbes, era vegetacion corbís es massissi granitics qu’empedissen pera […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

ERA VEGETACION ARANESA (2)

juny 19, 2019

Christian Andreu

-1

GEOGRAFIA

Des tres zònes de vegetacion dera Val d’Aran, dus son, com non podie èster d’ua auta manèra, de montanha. Ei atau pr’amor qu’era Val d’Aran, aguest petit tròç d’Occitània, a fòrça territòri situat entre es 1000 e es 2000 mètres e encara mès ensús. Son terrens damb beròis bòsqui espandidi en grani territòris que balhen […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

ERA VEGETACION ARANESA (1)

juny 12, 2019

Christian Andreu

GEOGRAFIA

Era Val d’Aran ei un país excepcionau. Peth sòn plaçament a ua flora caracteristica pirinenca, çò ei de nauta montanha. A mès, pera sua orografia, a determinades zònes diferentes segontes se son pròp d’arribères o d’afluents. Atau, un prumèr classament florau permet dividir era val en tres airaus fòrça diferenti; era zòna de montanha, era […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

ERA VAL D’ARAN CONTRA ROMA

febrer 14, 2018

Christian Andreu

ISTÒRIA

Era Val d’Aran ei ua val tranquilla e bèra situada ena fin d’Occitània. Ei donques era termièra culturau damb Catalonha – dera que ne hè partida des d’era nauta edat medievau -. Totun, non siguec tostemps atau. Hè mès de 2000 annades, en tot arribar-i bèri estrangèrs aperadi romans, es tribús que i demorauen non […]

FAUNA OCEANIANA (3): L’OMBAT

ETH CERVÈTH UMAN PRODUSÍS FRUCTOSA DERA GLUCOSA

novembre 29, 2017

Christian Andreu

SCIÉNCIA

Ère un hèt desconegut enquia aué. Mès ara diuèrsi investigadors dera Escòla de Medecina de Yale (Estats Units) an demostrat que laguens deth cervèth uman se produsís fructosa dera glucosa. Era descobèrta, publicada ena revista online JCI Insight ei importanta pr’amor que daurís naues questions sus es efèctes dera fructosa en còrs uman e tanben […]

ERA PÈIRA MÈS ESTIMADA

GIGANTS E OCCITANS

març 20, 2016

Christian Andreu

GEOGRAFIA

L’aute jorn parlàuem dera descubèrta per part d’arqueològs israelians que donaven credibilitat ath gigant Goliat. Enquia aué non i auie cap pròva dera sua existéncia, mès ara s’a trobat sua vila natau; Gat, e aquerò ja comence a hèr pensar qu’aquera figura mitologica biblica poirie auer demorat en aquera epòca e aqueth lòc. Sustot pr’amor […]