Home SCIÉNCIA LO PERQUÉ DE L’OBESITAT
LO PERQUÉ DE L’OBESITAT
0

LO PERQUÉ DE L’OBESITAT

0

La majoritat de las personas pensem que çò de melhor que poscam far per luchar contra l’obesitat es d’aver una bona dièta e far de manièra aumens setmanièra d’exercici. Benlèu avèm pas pensat que lo problèma del subrepés es dins nòstra estructura genetica. S’aquò foguèsse aital, quora se desvolopèt durant lo long camin de l’evolucion?

Los umans an coma espècia animala mai de suprepés.

Pas totes los primats avèm lo mateis ADN. Totun, d’umans e de chimpanzés n’avèm de sequéncias comunas. E, al long de l’evolucion, lo biais d’amassar d’ADN dins de cellulas grasas cambièt pr’amor que la capacitat qu’avián los èssers umans de transformar lo marrit grais en de bon demeniguèt fa milièrs d’annadas, e ara la sciéncia o a pogut demostrar.

Per ansin, un nòu estudi fach per l’universitat estatsunidenca de Duke, a travèrs de son departament de biologia, poguèt mesurar la chifra exacta en d’umans mas tanben en d’autras espècias de primats, de grais corporal: i a d’espècias de primats que sonque n’an fins a un 9%, mas los umans entre un 14% e un 31%. Aquò vòl dire un percentatge que tripla aquela primièra chifra. Las espècias restacadas son los umans, los chimpanzés e los macacs rèsus.

Una tecnica nomenada ATAC-seq

Los biològs analisèron lo genòma d’aquelas tres espècias amb una tecnica nomenada ATAC-seq e i trapèron de diferéncias geneticas a l’ora d’amassar d’ADN dins de cellulas grassas. Mas calguèt abans comprene plan cossí foncionava lo greis blanc (qu’amassa de calorias e es lo responsable dirècte del subrepés) e lo grais castanh (que produtz de calor amb lo grais blanc).

La majoritat de l’ADN s’amassa dins una cellula a l’entorn de las proteïnas mas sonque dins cèrtas regions los gèns pòdon puèi èsser activats o non. Los chimpanzés e los macacs an 780 regions ont l’ADN podiá demorar activat o non (e aquò tresmuda un tipe de greis en un autre). Mas en los umans la majoritat d’aquelas regions son plan luenchencas e las proteïnas i pòdon pas arribar per activar o non l’ADN.

Los primièrs òmes de nòstra espècia, Homo sapiens sapiens, nascuda d’aperaquí fa 300 000 ans, avián de besonh de mai de grais.

Aquò vòl dire que la majoritat dels airals ont i a d’ADN (qu’ajuda a tresmudar lo grais blanc en grais castanh) se tròban dins de regions mai barradas. E pas en los chimpanzés. Açò poiriá èsser una explica per comprene perqué los umans an coma espècia animala mai de suprepés. Mas quora se debanèt aquel cambiament ?

Segon los scientifics, los primièrs òmes de nòstra espècia, Homo sapiens sapiens, nascuda d’aperaquí fa 300 000 ans, avián de besonh de mai de grais per aver pus d’energia pel cervèl o per luchar contra lo freg. E alavetz venguèt lo cambiament. Fa entre 6 o 8 milions d’annadas que de chimpanzés e d’umans se desseparèron coma espècias animalas. Dempuèi alara, nòstre cervèl es tres còps mai grand qu’abans e lo del chimpanzé es demorat parièr. Benlèu aquò seriá l’explica racionala de fòrça causas qu’abans sospechàvem pas.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.