COSSÍ FOGUÈRON LAS DENTS D’UN TITANOSAURE DELS PIRENÈUS
Una còla de cercaires de l’Institut Catalan de Paleontologia (ICP) Miquel Crusafont, del Musèu de la Conca Dellà e de la Fondacion Dinópolis an descrichas las dents d’un titanosaure amb de rèstas fossilas trapadas a Els Nerets (Palhars Jussan, Catalonha). Foguèt un dels darrièrs dinosaures d’aquela familha que visquèt dins los Pirenèus fa 70 milions d’ans e que poiriá èsser una nòva espècia segon mantun scientific.
Los titanosaures foguèron un grop de dinosaures sauropòdes (amb un pichon cap, un cuol e de pautas plan longas). Foguèt lo darrièr grop de dinosaures que visquèt en Euròpa al Cretacèu, la darrièr epòca abans l’escantiment dels dinosaures fa 66 milions d’ans pr’amor de la casuda del meteòr Chicxulub.
Los cercaires d’aquela còla an doncas publicat un estudi sus las dents d’un d’aqueles gigants trobat a Els Nerets (Vilamitjana, Palhars Jussan), un dels depauses pus importants d’aquel parçan catalan e qu’a una edat de 70 milions d’ans. Las dents foguèron trapadas a l’entorn del crani del titanosaure e per aquela rason los cercaires creson qu’apertenon a aquel dinosaure.
18 dents plan desvolopadas
Las 18 dents d’aquel titanosaure èran plan desvolopadas, çò que vòl dire que l’animal èra pas jove quand moriguèt. Son concebudas per copar la vegetacion, mas son pas ponchudas coma las que poiriá aver un dinosaure carnivòr. E coma resulta de l’observacion se sospechèt qu’èran d’una nòva espècia de dinosaure.
Totun, los cercaires tanben estudièron las dents entre elas e descobriguèron quicòm de pauc comun. I a de diferéncias entre elas. “Son totas del meteis especimen e podèm sonque pensar que las diferéncias son aital pr’amor qu’avián una tòca desparièra. Aquò tanben se passa en los mamifèrs, e an una forma o una autra segon lo luòc ont èran, çò diguèt Bernat Vázquez, paleontològ del grop de l’ICP encargat dels ecosistèmas dels dinosaures. Mas las diferéncias son pas grandas pr’amor que totas las dents avián la meteissa foncion”.
Aquel estudi a ajudat a comprene la posicion de las dents dins la boca d’un titanosaure. Es una descobèrta importanta pr’amor que, fins a uèi lo jorn, se pensava que quand i aviá plusors dents èran pas gaire estudiadas, e èra sonque descrich lo luòc ont èran estadas trobadas. Amb lo nòu mètode elaborat per aqueles cercaires, s’es pogut bastir tornarmai la posicion de las dents e assajar de saber cossí èran las dents del dinosaure e la siá dièta.
Pasmens, malgrat que se sospièche que son de dents d’una nòva espècia de dinosaure, aquò se poirà pas confirmar abans que lo crani e d’autras parts de l’esqueleta sián plan analisadas. L’estudi, signat pels cercaires de l’ICP Bernat Vázquez e Bernat Vila e tanben per Diego Castanera, de la Fondacion Ensemble Paleontologic de Teròl-Dinópolis, s’es publicat dins lo numeric Cretaceous Research.
Un article de Christian Andreu
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
