L’òrdre dels Solifugae es ont apertenon divèrsas espècias d’aranhas, dont las pus conegudas son l’aranha camèl, l’aranha bonbon, l’escorpion del vent e l’aranha del Solei. Tot l’òrdre inclutz mai de 1.000 espècias de 147 genres. Malgrat lo nòm son pas de vertadèrs escorpions nimai de vertadèras aranhas. La majoritat demòran en de climas cauds e secs e se noirisson de tota sòrta d’artropòds e d’autres pichons animals.
L’espècia màger arriba als 15 cm de longada. Pr’amor d’aquelas mesuras nasquèt una legenda qu’afirma qu’encara son màgers e que la sieuna velocitat es estonanta. Val pas dire que la legenda es pas vertadèra mas las espècias Solifugae, tanben son dangierosas pels umans.
Las aranhas Solifuges, dont l’aranha bonbon, son d’aracnids amb divèrsas mesuras. Qualcunas fan sonque plusors milimètres e d’autras divèrses centimètres. An tanben la longada de las sieunas pautas plan desparièras. De biais general son classificadas segon la sieuna longada, que pòt se situar tre los 7 e los 2 cm malgrat que i a qualcunas aranhas d’aquel òrdre que sonque arriban a 1 cm quora adultas.
Son d’aranhas qu’apertenon pas a l’òrdre de las aranhas, car apertenon a las Araneae, e pr’amor d’aquò son pas de vertadèras aranhas. Totas an dos parts principalas del cors; lo nomenat prosoma o defalotorax e un abdomèn que pòt se devessir al còp en fins a 10 parts. An un abdomèn plan agil e aquò balha a l’animal fòrça flexibilitat. Es pr’amor d’aquò que pòdon caçar fòrça predas.
Las aranhas del grop Aranae dont l’aranha bonbon, tanpauc an de seda e bastisson pas de telaranhas. Per poder aquò far las aranhas an de besonh fòrça mobilitat a l’abdomèn e las Solifugae an pas aquela abilitat. Pasmens, los cercaires vòlon remembar que lo nòm d’abdomèn usat per parlar d’una aranha o un insècte semblable es sonque aproximatiu, pr’amor que las Solifugae tanben an ailà lo còr e los organs per alendar.
D’un autre caire, las Solifugae an pas de palmons, mas de traquèas que recebon l’aire a travèrs de divèrses traucs que l’animal a a la pèl. Las siás chelicerae, o maissas exterioras son plan longas. Forman de pinças, coma los crancs, e caduna a divèrsas dents que pòdon venir mai o mens comunas segon l’espècia.
Aquelas maissas exterioras son plan poderosas e pòdon copar de pèl e de plomas d’un vertebrat e tanben de pèl e d’osses de pichonèls aucèls. Quora aquò fan, lo son que ne resulta es brica comun. Qalcunas espècias, a mai, usan las maissas exterioras per produire un son plan ponchut. Mas perqué o fan es pas encara conegut.
De pautas e de pseudopautas
Las aranhas Solifugae an de pautas vertadèras e d’autras que poirián èsser nomenadas pesudopautas pr’amor que son usadas de biais desparièr car son de senses que tròban de predas a travèrs del sòl. Quora caminan aquelas pseudopautas son totjorn en naut del sòl e quora troban un preda las situan luenh de la meteissa. Serián mai un parelh de braces que de vertadèras pautas.
Las vertadèras pautas son pus pichonas e primas. A la part finala de las pseudopautas las Solifugae an una membrana usada per capturar de predas e beure d’aiga. Sonque son usadas los tres parelhs pus posteriors per córrer.
Lo mascle de l’aranha bonbon es sovent pus pichon que la feme. Los uèlhs d’ambedós sèxes son plan grands. E balhan una vision plan bona (per èsser aranhas) que permet l’individú reconéisser de formas, caçar e fugir dels enemics. Qualcunas espècias pòdon tanben veire cèrtas colors (de biais paure) e de cambiaments en l’intensitat de la lutz.
Qualcunas espècias demòran al desèrt e d‘autras en de parts d’èrba. N’i a a tots los continents franc d’Austràlia. Son carnivòras e lor dièta basica son de termits, d’escarabats e d’autres artropòds. Foguèt espepissat cossí devoravan de sèrps, de lisards, d’aucèls e encara de mirguetas.
La preda es trobada per l’aranha bonbon amb las pseudopautas, atacada, aucida e copada en de tròces amb las maissas exterioras de la sieuna boca. Puèi la preda patís un procés de liquacion qu’ajuda lo pichon predator a la manjar. Malgrat qu’atacan pas los umans pòdon copar plan la pèl umana e provocar un granda dolor. Los predators d’aquelas aranhas son de ratascaudas, d’escorpions, de d’autres mamifèrs insectivòrs.
Las feme Solifugae sonque demòran prenhas un còp de biais annadièr. Aprés la copula amb lo mascle, la feme pond tre 50 e 200 uòus dins un trauc. Qualcunas espècias susvelhan los uòus fins a la naissença.
Lo nòm Solifugae ven del latin e vòl dire “los que fugisson del Solei”. La sieuna velocitat pòt arribar als 16 Km/h, la mitat de çò que pòt córrer un uman. Pasmens, son las reinas de la velocitat al mond dels invertebrats. Cap d’espècia, totun, a cap poison dangierós per l’òme e la majoritat dels còps, quora on trobadas, sonque vòlon demorar a l’ombra dels umans quand es plan caud. Mas son, de biais general, plan pacificas.
La Redaccion
Article dedicat a Roger Andreu
