Lo president deu governament espanhòu, Pedro Sánchez, qu’anonciè la setmana darrèra que l’estat espanhòu alargarà los territòris marins protegits, e atau serà creada ua navèra resèrva marina en nòrd de l’isla de Menòrca entà poder protegir l’estenuda de neurissatge deu caverat.
Uei, quasi 21% de l’espaci territoriau marin espanhòu qu’ei protegit, çò que vòu díser daubuas defensas d’entrar dens aqueras estenudas entà arrestar d’atacas a l’environament. L’anonci qu’arribè pendent la conferéncia de Nacions Unidas suus oceans, celebrada a la vila occitana de Niça e on se demandava mei proteccion marina.
Dab aqueth anonci, l’estat espanhòu qu’arribarà quasi au 25% de proteccion dens las soas aigüas marinas, ua tòca que lo governament espanhòu dejà avèva entà l’an 2025. L’anonci qu’estó benvengut peu president de l’ONU ; António Guterres, que confirmè que « lo fonz marin ne pòt pas vàder lo sauvatge Oèst ».
Mei de proteccion legau
Segon Sánchez, dab aquera ampliacion de las estenudas marinas espanhòlas l’estat espànhòl qu’arribarà au 25,7% de la proteccion de las soas aigüas marinas. Sánchez tanben voló soslinhar que l’estat espanhòu arrestarà l’espleitacion de mineraus marins pr’amor «que cau har ua pausa dinc a que sia creat un còdi entà regular legislativament la minaria sosmarina ».
Atau, lo governament espanhòu que declararà dinc a 5 navèras estenudas protegidas dens lo hialat Red Natura 2000. Aqueras estenudas que seràn los monts sosmarins de Seco de Palos, lo sistèma de gòrjas sosmarinas de Cap Berton, daubunas gòrjas de la mar d’Alborán, e l’Espaci Marin de la còsta centrau catalana.
Ad aqueths projèctes que cau somar la navèra lei suu Parc Nacionau de la Mar de las Calmas, a l’isla d’El Hierro, en Canàrias, e la creacion d’ua navèra estenuda marina protegida au nòrd de l’isla de Menòrca, au mediterranèu, entà poder protegir l’estenuda de neurissatge deu caverat.
De soslinhar qu’aquera és la zòna mei importanta de totas. Aquera annada, un grop de cercaires de Tursiops, expèrts en balènas, que balhè au governament espanhòu ua prepausta pe protegir « l’unica estenuda de neurissatge de caverats deu mediterranèu occidentau ». Que i tribalhèn mei de miei detzenat de cercaires, que confirmèn l’existéncia d’aquera estenuda de neurissatge deu caverat. Entà poder açò har los scientifics qu’enregistrèn despuish 2019 dinc a 35 trobalhas dab grops d’aquera espècia, sustot de hémias dab petits.
Uei aquera estenuda qu’ei plan tranquilla, mes los cercaires que son inquièts pr’amor deu possible trafic marin futur. Que cau raperar que tota la zòna marina situada enter las islas Balearas e la peninsula iberica qu’ei dejà protegida coma AMP mes lo nòrd de Menòrca que demorava en dehòra d’aquera zòna de proteccion actuau. Tots los partits politics que votèn entà la lei navèra de proteccion d’aquera estenuda mes pas lo grop de VOX.
“Quan protegim las balènas, aqueras que pòden se recupèrar, dit un còp de mei Guterres. Uei que podem ajudar la vita marina perduda despuish hè ua generacion mes que pòt renèisher pendent la seguenta generacion ». Totun, Guterres tamben voló denonciar lo sacatge actuau de l’ocean. E critiquè, shens lo díser, la posicion actuau de daubuns govèns, com lo deus Estats Units.
Dinc a uei lo dia, Nacions Unidas ne podó pas amassar las 60 signaturas estataus de besonh entà protegir los oceans de la planeta. Dinc adara solament poguèron èste amassadas 31 signaturas. Pr’açò Guterres que demandè la signatura de tots los estats deu monde. La presidenta de la Comission Europèa, Ursula von der Leyen, tanben que demandè la signatura de tots los estats europèus.
D’un aute costat, lo president de l’estat francés, Emmanuel Macron, soslinhè que i a dejà un acòrd de mei de 60 estats deu monde entà signar lèu aqueth acòrd. E qu’aqueth poiré demorar dejà signat per mei de 60 estats abans de la fin d’an.
La Redaccion
Aquesta cronica suu Ràdio País : https://soundcloud.com/radio-pais/natura-alargar-las-reservas-marinas?in=radio-pais/sets/natura
Fotografia principau: Steve Dawson/CC.
