Una còla de cercaires texans a volgut crear una polèmica a l’entorn de la tectonica de las placas e an prepausat una nòva ipotèsi. Segon aquesta, la tectonica de las placas sus la Tèrra auriá pas començat fa 3 miliards d’annadas mas fa solament 542 milions. Aquò auriá provocat tanben la naissença de las edats de glaç qu’an agut luòc sus la planeta dempuèi aquel moment.
Segon los cercaires, la Planeta Blava es la soleta planeta coneguda qu’a de placas tectonicas amb una crosta facha de desparièras partidas que son en movement. Aquò crèa de tèrratrems e volcans, e fa cambiar lo païsatge de la superfícia terrèstra de còp en còp.
Fins ara, los geològs avián afirmat qu’aquel procès aviá començat fa entre 3 e 4,5 miliards d’annadas. Totun, los scientifics texans confirman geologicament que tant la tectonica de las placas auriá començat fa entre 542 milions e 1 miliard d’ans. E aquò auriá agut coma consequéncia dirècta l’Edat de Glaç.
Una planeta unica
“La Tèrra es l’unica planeta del Sistèma Solar qu’aja una tectonica de las placas e ont la litosfèra se rompa en plusors partidas amb de movement pròpri –çò diguèt Robert Stern, de l’universitat texana de Dallas–. Çò de mai comun es d’aver una crosta solida non rota e sens tectonica”.
A mai, la còla d’Stern e Nathaniel Miller suggerís que la tectonica de placas auriá provocat a la superfícia de la planeta çò que uèi los cercaires coneisson coma l’Edat de Glaç. Segon los scientifics, la tectonica de las placas pòt resòlver fins a 22 teorias scientificas qu’encara an d’èsser provadas.
Segon los cercaires, la tectonica de las placas auriá provocat de cambiaments environamentals dins l’ocean mas tanplan dins l’atmosfèra pr’amor del movement continental en tot crear de cercles regionals volcanics e fòrça tèrratrems.
“A aquela epòca, lo Neoproterozoïc, foguèron observats d’efièches sus lo clima e los oceans que fan pensar a una epòca de transicion provocada per la tectonica de las placas –çò afirmèt Stern–. Aquò es una ipotèsi qu’encara cal debatre”.
La còla de cercaires, a travèrs de l’estudi publicat dins la revista numerica Terra Nova, vòl demostrar que uèi lo jorn lo clima de la planeta ja càmbia pr’amor de la pollucion del dioxid de carbòni dins l’atmosfèra.
“Cal imaginar una epòca sus la planeta sens tectonica de placas –çò diguèron los scientifics–. Puèi tot evolucionèt vèrs una tectonica. Quins serián estats los cambiaments naturals qu’auriá patits la planeta de manièra naturala ? E quins serián estats los efièches sus lo clima mondial? Son de questions que la nòva ipotèsi geologica i vòl respondre”.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
