Malgrat qu’aquò semble estonant, seriá real. Almens es çò qu’afirma una còla de cercaires après estudiar amb prigondor aquel tipe d’èssers vius que son las plantas. Segon un nòu estudi, las plantas an una capacitat especiala de saber quora son tocadas e quora finís aquel movement malgrat qu’ajan pas de nèrvis: las cellulas de la planta envian d’ondas amb de senhals de calci a d’autras plantas e quand lo contacte es finit mandan d’ondas pus rapidas.
La nòva es susprenenta pr’amor que las plantas an pas de nèrvis mas pòdon sentir quora son tocadas, segon aquel estudi realizat per l’Universitat de Washington. Quand son tocadas, s’es constatat que mandan de senhals de calci a d’autras plantas a travèrs d’ondas. Quand i aviá pas pus de pression, las ondas mandadas per la planta èran mai rapidas.
D’organismes plan sensibles
“Son d’organismes plan sensibles que pòdon saber plan quora son tocadas e quora non, çò diguèt Michael Knoblauch, biològ. Çò d’estonant foguèt de descobrir que pòdon sentir coma los animals sens cellulas nerviosas mas tanben amb una granda precision”.
Los cercaires realizèron fins a 84 experiments amb 12 plantas de tabac. Espepisseron las plantas amb de microscòpis e las toquèron per veire la resulta. Las responsas foguèron claras e tanben plan complèxas segon lo contacte e la natura d’aqueste. Mai de 30 segondas de pression provocava l’enviament d’ondas amb de calci d’una cellula a l’autra de la meteissa planta pendent cinc minutas. E tanben a d’autras plantas.
La fin del contacte fasiá mandar d’ondas pus rapidas que sonque duravan una minuta. Los cercaires creson qu’aquò se passa aital pr’amor de la pression sus la planta, qu’atenh las cellulas. La sospiècha se concretizèt amb mai d’experiments. E poguèron confirmar lo fach.
Los umans e las bèstias senton a travèrs de cellulas especialas. Las plantas utilizan la pression sus elas per avisar las cellulas e d’autras plantas. Totas las cellulas de la superfícia de la planta envian parièr d’ondas amb de senhals a d’autras plantas.
D’autres estudis ja avián establit que quand un insècte ataca una fuèlha se pòt desvolopar una responsa defensiva de la planta qu’emet un liquid quimic per resistir a aquela ataca. Las ondas ara enregistradas amb de calci son tanben desparièras segon que la la fòrça de la pression. Ara cal estudiar lo fenomèn al nivèl genetic.
“Per de nòus estudis, çò apondèron los cercaires, cal efectuar l’experiment d’un autre biais, per poder confirmar quin senhal es emés e cossí”.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
