Home GEOGRAFIA LA MEDITERRANÈA EN DANGIÈR ?
LA MEDITERRANÈA EN DANGIÈR ?
0

LA MEDITERRANÈA EN DANGIÈR ?

0

Plusors cercaires confirman que se passa quicòm de nòu en Mediterranèa pr’amor del cambiament climatic. Los efièches d’aquel fenomèn serián, demest d’autres, las pluèjas òrras que tustèron pendent lo mes d’agost Grècia e tanben lo sud peninsular iberic.

Lo cambiament climatic provoca de fenomèns grèus.

Son de fenomèns que se produguèron après de fòrtas ondas de calor e de fuòcs recòrd, qu’afectèron tot lo sud mediterranèu. E après la calor, arribèron de pluèjas gigantassas dins tot lo sud europèu e tanben lo nòrd african. La pluèja recòrd que tombèt sus Grècia e lo sud ispanic serián estadas confirmadas, malgrat que sián comunas après l’estiu, coma de fenomèns plan extrèms e amb d’inondacions istoricas, un fenomèn plan grèu e tanben nòu en Mediterranèa.

La causa, segon los cercaires, ne seriá lo cambiament climatic mondial. Que provocariá de fenomèns climatics plan grèus en aquesta region, çò que confirmariá que l’airal mediterranèu patís ja uèi de pluèjas jamai vistas abans, pr’amor qu’es una region que patís lo cambiament climatic d’un biais plan mai rapid que la rèsta de la planeta.

Lo sud ispanic patiguèt pendent mai d’una una depression plan fòrta nomenada DANA. Dins de vilas coma Madrid, los abitants foguèron avisats pel govèrn a travèrs del telefòn mobil qu’èra preferible de demorar a l’ostal e de sortir pas, perque poirián patir de pluèjas de mai de 200 millimètres en sonque qualques oras.

Puèi, las carrièras de la capitala espanhòla e tanben de la vila pròcha de Toledo subiguèron una pluèja jamai vista dempuèi de decennis. Almens ne moriguèron tres personas, çò es paucas, se comparam amb la pluèja patida pels grècs pendent la meteissa setmana o los libians puèi.

D’inondacions gigantassas en Grècia

La pluèja comencèt d’afectar los grècs l’endeman. I aviá una autra depression en Mediterranèa orientala que demorèt blocada a aquel luòc pr’amor del jet stream e d’un anticiclòn sus l’Euròpa occidentala. La prevision meteorologica anonciava de pluèjas de mai de 1000 milimètres e i aguèt fòrça cercaires qu’o volguèron pas creire.

De vilas grègas patiguèron de pluèjas de mai de 500 mm.

Mas la realitat foguèt que, per exemple, los abitants de la vila de Zagora subiguèron de pluèjas amb mai de 780 mm en un solet jorn e puèi encara de 890 mm. D’autras vilas grègas encara patiguèron de pluèjas de mai de 500 mm e aquò entraïnèt de grèus problèmas, perque lo sòl èra fòrça sec pr’amor de la calor e de la secada e l’aiga lo podiá pas penetrar.

Tot aquò arribèt après d’incendis istorics tanben en Grècia, que provoquèron près de 20 mòrts mentre que de milièrs de grècs abandonavan lors ostals per assajar de se salvar la vida. Son de fenomèns qu’ara de mai en mai de cercaires confirman que foguèron pas isolats perque seguisson un modèl climatic segur e que seràn patits de mai en mai dins lo sud mediterranèu dins los ans avenidors.

Un article de Christian Andreu

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.