Una còla de cercaires de Marròc poguèt analisar e classar un cotèl fach d’òs dins una cauna d’aquel país. Segon los cercaires, lo cotèl seriá lo mai ancian jamai trobat d’aquel biais e restacat amb la cultura ateriana, una cultura preïstorica que i aguèt enlà fa 90 000 ans.
Aquò balhariá l’escasença als arqueològs de poder classar la cultura ateriana coma una cultura preïstorica singulara pr’amor de son nivèl tecnologic. Segon los cercaires, la manièra de far en òs aquel cotèl lo rendriá desparièr d’autres espleches trapats dins l’airal subsaharian de l’epòca.
E aquò voldriá dire que los aterians, que demorèron aperaquí fa 100 000 ans dins lo Nòrd d’Africa, aurián agut una tecnologia unica e plan diferenta d’autras de la region e de l’epòca.
Una cauna pròcha de l’ocean
La cotèl fach en òs foguèt trapat en 2012 a Dar Es Soltan, dins una cauna situada a mens de 260 quilomètres de la còsta de l’ocean Atlantic, en Marròc. La tròba foguèt facha per l’arqueològ de l’Institut Nacional de Sciéncias, d’Arqueologia e de Patrimòni de Marròc Abdeljalil Bouzouggar e d’autres collègas.
Aquela còla poguèt lèu identificar l’origina de l’òs del cotèl coma una costèla de mamifèr. Los caçaires que l’avián trabalhat ne faguèron un plan bèl cotèl a travèrs d’una sèria de modificacions. La meteissa còla confirmèt que lo cotèl d’òs seriá estat fach fa mai de 90 000 ans, çò es 55 000 ans abans de la naissença de la cultura ateriana. Una cultura que nasquèt doncas força abans ?
Segon los scientifics qu’estudièron aquela epòca preïstorica, la tecnologia e lo material utilizats son totalament desparièrs d’autres realizats en Africa del Sud de la quita epòca. Totun, lo cotèl a de caracteristicas similaras a dos autres espleches trobats dins una cauna a El Mnasra, tanben en Marròc e d’aperaquí la meteissa epòca.
Aquò suggerís que, benlèu, i aguèt una tecnologia ateriana en Africa del Nòrd unica e diferenta d’autras d’aquela edat. Los cercaires confirmèron que fabricar d’espleches amb d’òs fasiá pensar a la complexitat de la coneissença e de la sapiéncia umanas modèrnas. De mai, poiriá èsser una responsa a un cambiament dins las ressorsas umanas que se passèt fa 90 000 ans.
Segon Silvia Bello, una cercaira que participèt a l’estudi d’aquel cotèl, “los aterians poguèron far plusors accions complèxas e jos contraròtle dins la fabricacion de cotèls d’òs especials. Aquò seriá estat lo començament d’una cultura tecnologica modèrna complèxa e unica dins lo Nord d’Africa fa aperaquí 100 000 ans”. L’estudi foguèt publicat fa gaire dins la revista numerica PLOS ONE.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
