
Era naua teoria siguec desvolopada per fisicians dera Universitat d’Aalto, en Finlàndia, e descriu era gravetat d’un biais compatible damb eth modèl estandard dera fisica de particules e òbre era pòrta a ua melhor compreneson des origines der Univèrs. “Se èra teoria ei vertadèra pòt menar a ua teoria de camp quantica totau dera gravetat que darà responses as problèmes plan dificils de compréner, des singularitats des traucs neri e eth Big bang, çò didec Mikko Partanen, d’aquera universitat”.
Pr’amor que, segontes aguest fisician, i a qüestions fondamentaus dera fisica qu’encara non an cap responsa. Era teoria actuau non explique se perqué i a mès matèria qu’antimatèria en Univèrs. ”Era clau, çò apondec Partanen, ère trapar un biais de descriure era gravetat en ua teoria ena quau es particules interagissen damb es autes a trauèrs deth camp”.
“Eth camp entà mesurar açò aué qu’ei eth camp electromagnetic, çò didec Jukka Tulkki, dera Universitat d’Aalto. Quan es particules cargades electricament interagissen damb autes ac hèn a trauèrs deth camp electromagnetic, e ac podèm mesurar sonque pr’açò, pr’amor qu’es interaccions an ua energia que crotza eth camp gravitacionau”.

Un rèpte scientific
Atau, era comunautat scientifica mondiau encara non trapèc cap teoria sus era gravetat definitua. E era tòca ère hèr compatibla aguesta teoria actuau damb es autes tres fòrces fondamentaus; era fòrça electromagnetica, era fòrça nuclear fèble e era fòrça nuclear fòrta. Eth modèl actuau de fisica de particules qu’ei sonque ua teoria entà poder mesurar e descríuer aguestes tres fòrces e i a cèrtes simetries.
“Era idèia principau qu’ei auer ua teoria dera gravetat damb simetria semblable ath Modèl Estandard de simetries e non basar era teoria sus es simetries diferentes dera relatiuitat generau, çò afirmèc Partanen. Sense aguesta teoria, es fisicians non pòden reconciliar es dues teories, era deth camp quantic e era dera relatiuitat generau”.
Pr’amor qu’era teoria quantica descriu eth mon des causes petites, plan petites – qu’interagissen de biais probable e pro – mès era teoria dera relatiuitat descriu eth mon de causes mès granes e com interagissen gravitacionaument. Atau, es descripcions der Univèrs an perpectives diferentes e andues teories sigueren confirmades damb ua precision extraordinària. Mès non son compatibles era ua damb era auta”.
Mès encara, es interaccions gravitacionaus son fèbles e cau estudiar mès es efèctes dera gravetat quantica se volèm compréner aqueri fenomèns, mès que mès quan i a un camp gravitacionau e nautes energies. “Aguestes son es condicions que i a ath torn des traucs neri en començament der Univèrs, justament dempús deth Big Bang. Mès aciu era teoria tradicionau classica non foncione. E pr’açò trapar un nau biais de descriure era teoria dera gravetat qu’ei plan important, çò didec Partanen”.
Damb era naua teoria se poirie compréner melhor scientificament er Univèrs. Quan auèm comprenut era gravetat un shinhau auèm creat es GPS. Totun, es cercaires que creèren aguesta naua teoria conheissen qu’encara ei lèu entà poder demostrar-la. Pr’amor qu’utilizèren un procediment tecnic coneishut com renormalizacion, un biais matematic entà estudiar es infinitats que i a quan hèn es mesures de tot.
Se era naua teoria ja foncione damb cèrts problèmes (nomentats de prumèr òrdre), cau encara eliminar es infinitats a trauèrs de naus mesuraments. “Se era renormalizacion non foncione damb problèmes mès grani aurèm tostemp resultes infinites, çò dideren es cercaires. Mès pensèm que podèm capitar”. Er estudi siguec publicat ena revista online Reports on Progress in Physics.
Era Redaccion