Entre Zimbabwe e Moçambic i a la màger resèrva d’animals d’Africa meridionala. Es lo Pargue Nacional de Kruger , amb 18.989 km² plens de natura salvatja al long de 350 km de nòrd a sud e 60 km d’èst a oèst. Dins lo pargue i a de luòcs protegits, coma los canons, classats coma Resèrva de la Biosfèra per l’Unesco. Uèi lo Pargue fa partida del pargue del Grand Limpopo, un airal qu’amassa los pargues nacionals de Gonarezhou en Zimbabwe, de Limpompo en Moçambic, e lo pargue Kruger. La zòna del pargue es plena d’istòria dels èssers umans, positiva mas tanben negativa car tanben se passèron d’estapas de caça umana als animals d’aquel territòri. 
Al luòc s’i trapèron d’evidéncias umanas primitivas, qu’an mai d’1,5 milions d’ans e tanben s’i pòdon trobar de rèstas indigènas de fa aperaquí 100.000 ans. L’an 200 aprés lo crist arribèt a l’airal lo pòble de lenga Nguni, e i demorèron dempuèi alara en tot desplaçar los indigènas que i avián demorat pendent mai de 100.200 ans, los san.
Las primièras donadas d’un europèu en aquel airal son de l’an 1725 quand l’explorador olandés François de Cuiper dirigiguèt una expedicion per la Companhiá Olandesa de las Índias Orientalas e dintrèt dins çò qu’uèi es lo Pargue Nacional de Kruger. En 1886 Africa del Sud patiguèt lo flagèl del virus Rinderpest, qu’auciguèt la majoritat dels animals del pargue. Per poder sauvar l’airal dels braconaires lo Volksraad de Transvaal creèt una pichona zòna de caça privada.
D’annadas après lo luòc venguèt un refugi pels braconaires e criminals de l’epòca. I aguèt de mai en mai caça e la situacion venguèt perilhosa per la fauna de l’airal. Quan arribèt la malautiá de la malària, la majoritat dels òmes de raça blanca moriguèron o fugiguèron de l’airal e aquò ajudèt plan la fauna del luòc.
La creacion del pargue
En 1916 foguèt creada una comission per crear una resèrva de fauna dins la zòna, e en 1926 l’administracion britanica nomenèt l’airal Paul Kruger, en tot confirmar que la zòna vendriá lo primièr pargue natural de tota Africa del Sud. En 1927 lo Pargue Nacional Kruger , dobriguèt pòrtas al public de la planeta tota. Totun, foguèt pas fins a l’an 1935 que lo pargue comencèt a recebre nu nombre important de toristas; uèi es visita per gaireben un milion e mièg de personas cada an.
En 1991 Robbie Robinson venguèt la directora general dels pargues d’Africa del Sud e dubriguèt lo pargue a tota la fauna entre eles. En 2001 foguèt creat lo Grand Pargue del Limpompo, e uèi de tropèls gigantasses d’animals i pòdon circular plan. Aquò fa d’aquel territòri la màger resèrva d’animals de tota Africa del Sud.
Lo Pargue Nacional de Kruger se dividís en sièis ecosistèmas: lo nomenat Sandveld de Baobabs, l’airal d’arbrilhons de de Mopane, lo Bushveld de Knobthorn Marula en Lebombo, la zòna d’acàcias mixtas, lo bòsc de pèira de Clusterleaf Combretum e lo bòsc de ribièra. Dins lo pargue i a una gigantassa diversitat de plantas; prèp de 1.982 espècias desparièras.
Las chifras d’animals del pargue son estonantas car òm pòt arribar a agachar fins a 517 espècias d’aucèls, dont 252 localas e 117 nomadas. A mai, i a tanben los Big Five, las cinc espècias grandas de mamifèrs d’Africa. Mas son sonque cinc de las 147 espècias de mamifèrs del pargue dont 25.150 bufals, 200 licaons, 350 rinocèros negres, 32.000 zèbres de Burchell, 500 antilòps , 200 guepards, 300 d’elands comuns, 9.000 girafas, 5.000 kudus gigants, 3.000 ipopotams, 170.000 impalas, 1.000 leopards, 1.000 leons, 60 antilòps ruans, 550 antilòps sabre, 10.670 elefants de las sabana, 2.000 iènas tacadas, 3.800 faquoquièrs, 5.000 antilòps aquatics e 17.000 gnos.
Un article d’Andrés López*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion
