Lo fenolh , tanben conegut coma fenon, henolh o holh es una de las plantas mediterranèas pus tipicas qu’òm pòt trobar pertot. Las siás proprietats aromaticas son conegudas dempuèi fa mai de 2000 annadas e comencèt a èsser coltivada fa aperaquí 400 annadas. I a doas varietats plan diferentas; lo fenolh fèr e lo fenolh doç.
Lo fenolh es una planta que pòt arribar plan a mai de 2 mètres de nautor amb de fuelhas semblantas al fen. Pendent l’estiu a de flors jaunas e puèi de fruches. De remembrar qu’òm pòt utilizar las fuèlhas, las flors e los fruches, a mai del tronc.
Per contra, la varietat coneguda coma fenolh doç creis pas tant e normalament arriba pas a far mai de 60 o 80 cm de nautor. La part mai basa que i a de color blanc es çò qu’om utiliza. Es pr’amor d’aquela partida o sòrta de bulbe qu’òm cultiva aquela varietat e val dire qu’es una planta qu’a de besonh fòrça aiga, un fach brica tipic del mediterranèu segon la sason.
La flor del fenolh fèr pòt èsser reculhida al long de tot l’estiu e usada fresca o seca. Per aquò far cal la plaçar luenh del Solelh que li fariá pèrdre los sieus òlis essencials. Las fuèlhas e tronc pòdon èsser reculhits pendent la prima o l’automne.
Lo gost del fenolh doç es un pauc oma lo de l’anís pr’amor qu’a d’anetòl. Lo bulbe pòt èsser manjat crus en d’ensaladas o tanben cuèch. Lo fenolh fèr, per contra, es manjat pr’amor de las siás flors frescas o secas, los fruches e las branquetas. Va plan per acompanhar de peissum.
Una planta tras que celèbra
Fenolheda es un luòc ont i a fòrça fenolh e Fenolhet es un toponim qu’òm pòt trapar en cèrts departaments occitans coma Aude o Auta Garona. Pasmens, la fenolhièra es ont òm cultiva lo fenolh e tanben lo nom d’un quartier de la vila provençala d’Ais. En defòra d’Occitània es tanben plan cultivat pertot lo sud europèu e al Pròche Orient. En Itàlia la varietat finocchio es plan tipica. En de luòcs coma Catalonha tanben es usada la siá grana per de plats de pastissariá e al Pròche Orient es mesclat amb d’autras espècias coma lo curri. Aquò es fach fins a de païses coma Índia. En Occitània es tanben colhida per far de sopas o encara d’autres plats de cosina.
La Redaccion
