Quala foguèt la primièra faraona de l’Egipte antica ? Plan mai abans que Hatsepsut, Nefertiti o encara Cleopatra, Neferusobek foguèt la primièra reina d’aquel país pel primièr còp, e comencèt la lista de femnas faraonas de l’antiquitat.
Car Egipte foguèt la sola cultura d’aquela epòca, l’epòca antica, qu’acceptava de femnas al poder. Alavètz, cossí foguèt aquò possible en aquela epòca, podèm nos demandar. E qualas leçòn ne podèm aprene ? l’Egiptològa Kara Coney, autora del recent libre « Femnas que governèron lo Mond » o explica aital : « Aquò es un prètzfach plan rar en l’istòria d’aquel epòca car i aguèt una sèria de femnas que governèron pendent gaireben 3.000 ans. Sonque cal estudiar la vida d’aquelas femnas per compréne lo contèxt istoric e cossí foguèt possible un prètzfach tan rar coma aquel. Mas cal o estudiar per poder comprene cossí arribèron a èsser faraonas en un dels païses pus rics de la Mediterranèa e tanben del nòrd african. E cossí luchèron per subreviure politicament al long de lors vidas ».
Aital, aquela egiptològa analizèt la vida de totas aquelas faraonas e tanben l’epòca que visquèron. Es plan conegut que i aguèron de reinas egipcianas anticas coma Cleopatra. Puèi foguèt conegut qu’almens n’i aguèron doas mai, Hatshepsut e Nefertiti, mas n’i aguèt tanben una, la primièra de totas elas, que totjorn es demorada dublidada. E ara cal poder ne parlar, pr’amor que las autras foguèron faraonas pr’amor de Neferusobek.
La primièra reina d’Egipte
Neferusobek dintrèt en scèna quand Egipte patissiá una grèva crisi. La dinastiá XII aviá agut de faraons plan fòrts e pr’amor d’aquò l’epòca foguèt la pus importanta de l’ancian Egipte Mejan (2.050-1750 aC). Mas aquò vòl pas dire que i aguèsse pas de problèmas a l’ora de trapar un nòu faraon.
Lo paire de Neferusobek, Amenemhat III, arribèt al poder quand Egipte èra ric e pr’amor d’una produccion de grana estonanta. Tanben pr’amor de l’aur e d’autres minerals rars. L’eretièr deviá èsser lo sieu filh, Amenemhat IV, e aquò se debanèt après lo maridatge d’Amenemhat IV amb Neferusobek. Mas lo faraon poguèt pas governar plan e poguèt tanpauc jamai aver un filh amb Neferusobek.
Aquela crisi sonque seriá finida pr’amor de Neferusobek, “que demostrèt a Egipte qu’ela èra lo nòu rei, car èra filha d’Amenemhat III. Foguèt lo primièr còp a l’istòria d’Egipte qu’una femna venguèt faraona sonque pr’amor qu i aviá pas cap òme per èsser faraon ».
Neferusobek foguèt doncas la primièra faraona de l’istòria de l’umanitat. Quand venguèt reina, aviá aperaquí 30 ans, mas ja aviá pro d’educacion per dirigir plan l’administracion estatala egipciana. Mas lo problèma dels eretièrs demorèt tanplan sens solucion. Aquò foguèt sonque una solucion temporala. E totes comencèron a pensar sus qué arribariá après ela.
Pasmens, Neferusobek foguèt tanben la darrièra reina de la sieuna epòca, l’Egipte de l’Empèri Mejan. Car quan Neferusobek governava, arribèt l’ataca dels icsòs, que devessiguet Egipte en divèrsas dinastiás e dubriguèt lo periòde conegut coma Segond Periòde Intermejan.
« Neferusobek aguèt pas de successoras. I a de fònts que parlan d’una autra femna, Nicotris, que poiriá èsser sonque legenda. Puèi, çò diguèt Coney, arribèt Merneit, tanben una autra femna, mas que foguèt sonque regenta. Après ela, Neferusobek venguèt la faraona pus poderosa de la planeta pendent quatre ans (1790-1786 aC).
Al costat de Neferusobek, d’autras faraonas coma Hatsepsut, que demorèron al poder benlèu mai temps. E Nefertiti es remembrada coma una femna tras que bèla. Totun, foguèt plan mai qu’aquò. Car arribèt al poder sens l’ajuda d’un paire, marit o filh. E Cleopatra foguèt una dirigenta excepcionala que sauvèt Egipte fins a la fin de la sieuna independéncia politica.
E Neferusobek, coma d’autras faraonas egipcionas, çò apondèt Coney, governèt de biais desparièr Egipte a cossí o auriá fach un òme. Totas elas an una istòria comuna ; la d’arrestar la concurréncia exteriora e dirigir una Egipte pus protegida economicament après assajar de parlar amb totes ».
“Aquò foguèt sonque un mejan mai de protegir tota la societat egipciana, çò afirmèt Coney. Aver una faraona èra sonque una bona solucion abans qu’aver un marrit prince que poiriá crear de problèmas pendent de generacions amb la guèrra, se èra pas familha de l’anterior faraon ».
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
