Dins la tradicion josieva e crestiana, segon lo libre biblic del Genèsi, la primièra femna foguèt Èva. Probablament lo mite foguèt una adaptacion d’un autre que lo pòble ebrèu coneguèt pendent l’exili a Babilònia al sègle VIn abans de la nòstra èra.
S’analisam lo personatge (evidentament mitic) detectam una sèria de premissas fòrça interessantas. Primièrament Èva nais d’una costèla d’Adam, aquela naissença (posteriora al de l’òme) implica una injusta subordinacion de la femna qu’es estada malurosament utilizada pendent sègles al mond occidental (amb fòrça d’autres mites e teorias) per manténer la femna en una posicion segondària.
Lo pecat de l’Umanitat
Mas Èva es culpabilizada segon lo mite biblic de portar lo pecat a l’Umanitat, davant la seduccion de la sèrp (representacion del Demòni o del Mal). Totas las calamitats patidas per l’espècia umana provendrián d’aquel primièr pecat d’Èva. Lo misoginisme auriá de raïses tanben amb aquelas suposicions perniciosas.
Tanben lo personatge mitic èra diboishat mentalament amb una imatge de luxúria en qualcunas epòcas, coma podèm veire representada en qualcunes capitèls e qualcunas pinturas, sustot en epòca medievala. Mai pecat.
Pendent l’Edat Medievala, l’oposicion entre lo mite d’Èva e l’interpretacion de la Verge Maria, maire de Jèsus lo Nazaren, èra evidenta. Èva èra la pecairitz e la Verge Maria èra la salvairitz del mond. Doas femnas que representavan los pòls opausats, amb la diferéncia que la primièra es un mite e la segonda un personatge istoric.
Aquela degradacion del mite d’Èva arribèt a la situacion qu’en qualcunas culturas, se permetiá pas nomenar solament amb lo nom d’Èva las mainadas. Èra obligatori introduïre abans lo nom de Maria: una mainada podiá solament se sonar Maria Èva.
Dins de la tradicion josieva e crestiana, aquel caractèr negatiu d’un personatge gaireben mitologic s’a mantengut intacte, mas es estat malurosament utilizat per defendre de posicions discriminatòrias e injusas envèrs las femnas.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
