LA PRIMIÈRA FARAONA

Christian Andreu
0
Quala foguèt la primièra faraona de l’Egipte antica ? Plan mai abans que Hatsepsut, Nefertiti o encara Cleopatra, Neferusobek foguèt la primièra reina d’aquel país pel primièr còp, e comencèt la lista de femnas faraonas de l’antiquitat. Car Egipte foguèt la sola cultura d’aquela epòca, l’epòca antica, qu’acceptava de femnas al poder. Alavètz, cossí foguèt aquò […]

LO GOLUT, FIN FINAU, PROTEGIT

Christian Andreu
0
Que cal parlar d’un deus mamifèrs mei estonants deu continent american e, au còp, un deus mei misteriós, enqüèra uei, pr’amor qu’ei plan desconegut. Que parlam deu golut o carcajon, tanben coneishut peu son nom scientific Gulo gulo. Lo golut qu’ei un deus mei estonants mamifèrs nòrd-americans e sembla enqüèra mei estonant descobrir qu’estó pas […]

2 ANNADES SENSE LUTZ SOLAR PROVOQUÈC  ER ESCANTILHAMENT DE MÈS DEL 75% DE TOTES ES ESPÈCIES DETH MON

Christian Andreu
0
Se non comprenem ben com siguec er escantilhament totau de totes es espècies de dinosaures e d’autes espècies ena Tèrra hè 66 milions d’annades sonque cau pensar que, dempús dera casuda deth meteòr Chicxulub arribèc un ivèrn totau ena planeta pr’amor dera fauta de lutz solar que demorèc gaireben 15 annades. Pr’amor qu’ara, es cercaires […]

Las espeças d’aucèus presas en compte dins los nuòus Plans Nacionaus d’Accions de l’Estat francés 2- Lo Rasle daus ginests

Christian Andreu
0
Un tresen Plan Nacionau d’Accions ven d’estre validat peu Conselh Nacionau per la Proteccion de la Natura (CNPN) e començará a comptar de genièr de 2024. Aprep ‘na descripcion rapida de quela espeça, presentarem los darrièrs comptatges, que permeten de compréner perqué la mesa en plaça d’un nuòu PNA era essenciala. Descripcion ; Lo Rasle daus […]

FAUNA ASIATICA (9): L’ANTILÒP SAIGA

Christian Andreu
0
Se la pradariá nòrd-americana aguèt de migracions gigantassas annadièras de bisonts fins fa gaire, çò de meteis se debanèt amb l’antilòp saiga en Eurasia. De milions e milions d’aqueles antilòps asiatics crosavan cada an lo continent en tot cercar de noiridura. E disèm fins fa gaire pr’amor qu’uèi se considèra que sonque n’i a milièrs […]

LO DARRIÈR PRIMAT NÒRD-AMERICAN

Christian Andreu
0
Ara, lo registre fossil pòt ja confirmar quora demorèt lo darrièr primat en America del Nòrd abans de l’arribada de nòstra espècia. De paleontològs bastiguèron l’istòria evolutiva d’Ekgmowechashala, lo darrièr primat que visquèt en aquel continent pr’amor de divèrsas dents e maissa fossilas trapadas en Nebraska mas atanben en China. Ekgmowechashala foguèt lo darrièr primat […]

ERA ORIGINA DETH NÒSTE OXIGÈN

Christian Andreu
0
Se pensam qu’era majoritat der oxigèn a coma origina es plantes dilhèu èm confonudi, pr’amor qu’era sua hònt ei fòrça mès anciana e susprenenta. Es animaus respiren oxigèn e lancen dioxid de carbòni entara atmosfèra. E es plantes chuquen aguest carbòni e, ath torn, lancen, un aute còp, oxigèn. Se açò ei vertat, cau pensar […]

ON SON AQUERA ANNADA LAS GRUAS ?

Christian Andreu
0
Volem parlar de la desparicion d’ua certana espècia d’ausèth, tipic dens hèra paisatges de l’Euròpa occidentau pendent aquera sason. Los cercaires demoran estonats pr’amor que, aquera annada, ne’s pòden pas véder mei gruas. E que son ausèths que remembran la sason naturau de la devarada, la fin de la calor e lo començament deu hred. […]

Las espeças d’aucèus presas en compte dins los nuòus Plans Nacionaus d’Accions de l’Estat francés 1 – Las Trasjaças

Christian Andreu
0
Queu grope d’aucèus dau genre Lanius es pro desconegut de la mager part de la gent. Lo nom francés es « pie-grièche » adjunch d’un adjectiu ; lo terme « grièche » es supausat venir de « greca » perque quel aucèu seriá pro agressiu coma un guerrièr mas qu’es certament mai perqu’eu es majoritariament present sus la Mar Mediterranèa. En catalan, […]