Home SCIÉNCIA ERA PRUMÈRA FAMILHA AMERICANA
ERA PRUMÈRA FAMILHA AMERICANA
0

ERA PRUMÈRA FAMILHA AMERICANA

0

Dus cavòts trapats enguan an ajudat a confirmar quini serien es prumèri òmes qu’arribèren a America e era sua origina. Maugrat qu’es cavòts e es rèstes trapades ja hège annades que sigueren descubèrtes calguec fòrça analisis genetiques en laboratòri entà poder, fin finau descurbir quina siguec era prumèra familha americana. E d’on venguie.

Es utís trapadi en cavòt d’Anzick èren com es dera cultura de Clovis.

Atau, siguec Eske Willerskey, un scientific dera Universitat de Copenaga, qui podec analizar eth genòma d’es rèstes d’un enfant de quate annades d’edat trapat pròp de Mal’ta (Siberia) pendent era decada des annades 1920. Era sua edat siguec estimada en d’aperaquí 24,000 annades e eth son ADN qu’ère fòrça pròp deth des nadius americans d’aué. Açò solament podie voler díder ua causa: es sòns descendents auien emigrat enquia America en aquera epòca a dilhèu un òc dempús.

Un ADN semblant ar europèu

Çò de mès susprenent entàs cercaires siguec descurbir qu’aqueth ère fòrça pròp der ADN europèu e tanben der des abitants actuaus deth sud e Asia centrau. Un ADN, aguest, que ja se pensaue qu’ère fòrça pròp der ADN des nadius americani. Dilhèu pr’açò ara es arqueològs cren ara qu’er ADN des nadius americani serie ua barreja der ADN des abitants de Mal’ta e eth des abitants d’Asia der èst, que trapèren quan marchauen entà America.

 “Era genetica confirmèc quina siguec era nòsta casa ancestrau, çò diguec Mike Waters, cercaire dera Universitat Texas A&M e que tanben trabalhèc en aguest estudi genetic. Totun, çò que non ditz er ADN ei quin siguec eth camin qu’utilizèren aqueri ancessors nòsti”.

Anzick ei un ancessor dirècte de totes es populacions actaus de nadius americani situades entre Mexic e Chile.

A mès, pròp der Estret de Bering sigueren trapades tanben es rèstes d’un enfant de solament dues annades d’edat, tanben coneishut coma eth gojat d’Anzick. Era descubèrta se passèc en Montanha hè mès de 45 annades mès qu’era sua edat non podec èster trapada enquiara: 12.500 annades. Eth madeish laboratòri danés estudièc eth sòn genòma e trapèc qu’ei un ancessor dirècte de totes es populacions actaus de nadius americani situades entre Mexic e Chile.

Anzick qu’ei tanben familha des populacions nadiues americanes que demoren aué en Canadà e er Artic, mès non tant. Maugrat aguesta trobalha i a diuèrsi scientifics americani que diden que non i  a pro ADN d’Anzick entà determinar era sua relacion damb autes tribus. Totun, Waters confirmèc qu’era “majoritat des nadius americani que i  a aué en Estats Units son descendents dirèctes deth gojat d’Anzick”.

Dilhèu pr’açò ara aqueri scientifics defenen que cau hèr un estudi genetic mès prigond entà arribar ara descubèrta exacta dera direccion qu’aquera migracion que se debanèc hè milèrs d’annades. Segontes es cercaires encara demoren annades enquiath moment que se poirà confirmar quin siguec eth camin utilizat per aquera gent qu’arribauen entà poblar America.

Era Redaccion

Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.