Es una conducha umana. O aquò se pensava. Los umans repartisson de manjar e d’autres presents a lors amics per apuèi – çò ditz la sciéncia – recebre atanben de presents. Pr’aquò la resulta d’un estudi fach sus de chimpanzés e la tròba d’aquela quita conducha es estonanta. Sapiéncia n’a parlat amb los cercaires de l’Institut alemand de Primatologia Evolutiva Max Planck. Las responsas atanben son estonantas.
L’estudi confirmèt que los chimpanzés balhan de manjar, de carn, de mèl o de frucha solament als amics e per o far la sieuna posicion sociala dins lo grop es pas clau. Es çò qu’una còla d’antropològs de l’Institut Max Planck d’Antropologia Evolutiva de Leipzig – un dels mai prestigioses dins aquela sciéncia – confirmèt fa pas gaire.
La conducha foguèt espepissada en plusors grops de chimpanzés del Pargue Nacional de Tai, en Còsta d’Evòri, en Africa de l’Oèst. Aquò arriba après un autre estudi fach qu’atanben confirmèt qu’aprèp aver caçat de moninas los chimpanzés balhavan de tròçes de carn solament als autres membres del grop qu’èran lors amics. E pas als autres chimpanzés.
“La conclusion es qu’aquesta conducha, espepissada en mai d’un grop de chimpanzés – çò afirmèt a Sapiéncia Liran Samuni, del Departament de Primatologia del Max Planck- es generala. Totun, es un tipe de conducha qu’es pas jamai estada espepissada en de populacions vertadièrament salvatges (solament en captivitat). E pr’aquò se pòt pas encara confirmar de manièra universala qu’es una conducha de tota l’espècia. Sonque dins los chimpanzés del Parque Nacional de Tai”.
La pression sociala coma causa
D’autres estudis sus las conduchas socialas d’aqueles primats, totun, afirmèron qu’èra un fach que se produsiá per la pression d’autres membres del grop de chimpanzés, que volián raubar de tròçes de carn. Maugrat açò, los cercaires del Max Planck volguèron veire se aquela conducha se produsiá realament o pas pr’amor qu’açò confirmariá una granda cooperacion sociala dins los chimpanzés, que, a nivèl uman, es desparièra segon la populacion. Après poder o confirmar, cerquèron qualas ne podián èsser las causas. Una d’aquelas podiá èsser l’abilitat de mostrar una mai granda coesion gropala pr’amor de las ressòrças de manjar.
“I pòdon aver divèrsas causas per aquò far – çò contunhèt Liran Samuni, de l’Institut Max Planck-. Tot depend dels individús mas atanben del contèxt del moment. Aquò dich, l’amistat ne seriá un ròtle màger pr’amor qu’a d’efièches positius en d’umans e non umans. L’amistat arrèsta la guèrra. Pensi que los factors socials son clau en aquela conducha”.
De mai, los antropòlògs podèron aver de mòstras d’urina dels chimpanzés aprés la caça e confirmèron que la preséncia de l’ormona nomenada oxitocina èra plan nauta. E encara n’avián mai aprés balhar de manjar als amics. Aital, darrièra aquela conducha atanben i poiriá aver una causa quimica.
“L’ormona oxitocina es restacada amb l’accion de balhar de lach en las maires mas atanben dins divèrses actes socials de desparièras espècias de mamifèrs – çò afirmèt Liran Samuni a Sapiéncia-. Se pòt pas dire encara se l’oxitocina provòca los chimpanzés de donar lo manjar o aquò entraïna de nivèls mai nauts d’aquela ormona. Çò qu’es clar es qu’ajuda dins los mecanismes emocionals reciprocs dels chimpanzés en tot restacar lo balhar de menjar als amics amb un prèmi dins lo sistèma de prèmis dopaminergic d’aquelas bèstias. Aquò fa reagir de manièra encara mai positiva lo grop”.
Los cercaires qu’an realizat aquel estudi an escrich coma conclusion que los umans, coma los chimpanzés del Pargue Nacional de Tai, son sellectius. Ajudar e balhar de presents als amics ajuda totjorn e fa aver de beneficis pròpris. Segon tot aquò, çò diguèron los cercaires d’aquela còla d’antropològs del Max Planck, la connexion emocionala poiriá doncas èsser estada un element clau dins l’evolucion umana pr’amor de la cooperacion.
Christian Andreu*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
