Home SCIÉNCIA LO NÒU ÒRDRE DEL TEMPS QUANTIC
LO NÒU ÒRDRE DEL TEMPS QUANTIC
0

LO NÒU ÒRDRE DEL TEMPS QUANTIC

0

Fins uèi lo jorn un dels principals fondaments de la mecanica quantica èra la superposicion quantica, çò es una particula pòt existir en dos o mai estats al còp. Ara, una còla scientifica poguèt demostrar que pas sonque los objèctes pòdon èsser superposats. Atanben o pòt èsser lo temps.

Aquela còla poguèt observar que i a pas cap diferéncia tre un fach qu’es causa e un autre qu’es consequéncia o çò de contrari. Lo trabalh d’aquels scientifics es un dels primièrs qu’estudièt las proprietats quanticas del temps e cossí semblariá èsser que i a pas necessariament un abans e un apuèi e ont la causa pòt existir al còp amb la consequéncia e aquela amb la primièra.

Se i aguèssen dos fachs cap dels dos seriá un primièr e l’autre segond.

Per arribar ad aquel scenari los fisicians volguèron mesclar doas teorias contradictòrias; la mecanica quantica e la teoria de la relativitat e cerquèron qué se podiá debanar. La question foguèt; qué se passa quora un objècte es pro massiu per influir lo temps dins un estat quantic ?

“La teoria de la relativitat d’Einstein aviá descrich cossí un objècte massiu podiá entraïnar un temps mai lent, çò diguèt Magdalena Zych, de l’Universitat de Queensland. Per poder o comprene cal imaginar dos baissèls que son a mand de se fusilhar, e se un o fa abans, l’autre serà destrusit”.

Mas caliá ara situar un objècte pro massiu, coma una planeta, prèp d’un dels baissèls e aital aquò entraïnariá un temps mai lent per aquel baissèl. E segon los cercaires aquò provocariá que lo temps que i a al torn de l’autre baissèl seriá pus rapid e doncas poiriá lo fusilhar abans e destrusir l’autre baissèl abans.

Lo gat d’Schrodinger

Cap scientific pòt demostrar aquela descobèrta quantica amb una experimentacion.

En mai d’aquò los cercaires tornèron estudiar la teoria de la mecanica quantica e segon aquela amb un baissèl e poguèsse situar aquel objècte massiu prèp de l’autre baissèl dins un estat de superposicion se debanarián dos tempses al còp e lo temps demorariá doncas trincat.

“Segon aquò, çò afirmèt Igor Pikovski, de l’Institut Stevens de Tecnologia, aquò seriá coma lo gat d’Schrodinger ont, se i aguèssen dos fachs cap dels dos seriá un primièr e l’autre segond. Dins un estat quantic, ambedos fachs serián primièr e segond al còp”.

Totun, cap scientific pòt demostrar amb una experimentacion aquel nòu òrdre dels tempses quantics e sonque pòdon trabalhar aquò amb d’ordinadors quantics e pro. Se pòt arribar a pensar que pòdon sautar lo temps e foncionar mai rapid que çò que se debana dins lo nòstre mond “normal”. L’estudi foguèt publicat al numeric Nature Communications.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.