Home DIVÈRSES LO MASTODON AMERICAN EMIGRÈT PLAN PR’AMOR DEL CAMBIAMENT CLIMATIC
LO MASTODON AMERICAN EMIGRÈT PLAN PR’AMOR DEL CAMBIAMENT CLIMATIC
0

LO MASTODON AMERICAN EMIGRÈT PLAN PR’AMOR DEL CAMBIAMENT CLIMATIC

0
De temperaturas mai caudas poirián aver provocat l’extincion del mastodònt.

Segon un nau estudi realizat per scientifics de l’Universitat Macmaster lo celèbre Mastodont american (Mammut americanum) auriá viatjat distàncias plan longas vèrs lo nòrd geografic pr’amor del cambiament climatic que visquèt aquela espècia pendent l’epòca preïstorica. Aital o confirmèt un nòu estudi genetic d’aquel tipe de mamot basat sul (seqüenciat tornarmai) genòma mitocondrial d’aquela espècia.

Per ansin, lo mastodont american, una espècia preïstorica classica del Pleistocèn american, e que visquèt pertot ont i aviá de paluns mas tanben de bòsques, auriá demorat e emigrat plan entre America Centrala e Alaska e Yukon pr’amor d’un clima que venguèt mai e mai caud. Un fach que poiriá soslinhar que la sieuna extincion poiriá aver una causa climatica e pas sonque umana.

Cossí que siá, aquela espècia patiguèt l’extincion fa aperaquí 11 000 annadas amb d’autres grands mamifèrs de l’epòca, coma los tigres amb dents de sable o los peresoses gigants. Fins ara òm pensava que la causa principala de la sieuna extincion foguèron los umans. Mas ara los cercaires confirmèron que dempuèi fa  800 000 ans la planeta patiguèt un cambiament climatic mai e mai lèu que poiriá aver butat l’espècia vèrs lo nòrd a travèrs de centenats de milièrs de quilomètres a la recèrca d’un clima mai freg.

Lo mastodònt american auriá migrat plan pr’amor del clima

De temperaturas mai e mai caudas doncas, a mai de la caça contunha per part d’umans, poirián aver provocat la sieuna extincion fa sonque 11 000 ans. Tanben es un fach demostrat segon aqueles scientifics que quora i aguèt de mens en mens de glaç la nòstra espècia cacèt mai mastodònts, vibres e orinhals a mai de cavals, mamots e bisonts. “ Avèm de donadas geneticas que confirman que foguèt una espècia que patiguèt de longas migracions a travèrs dels continents pr’amor del cambiament climatic, çò diguèt Hendrik Poinar, de l’Universitat Mcmaster”.

Segon los cercaires i aguèt de mastodònts en Alaska mas tanben a Mèxic o fins a America centrala, e las populacions viatjavan plan. L’estudi poguèt èsser fach en tot amassar ADN de defensas, dents e òsses fossils de mastodònt. L’analisi demostrèt que migrèron a travèrs de milièrs de quilomètres de territòri caud a la recerca d’un clima mai freg. Totun, aquò serviguèt pas de res pr’amor que las populacions del nòrd perdèron mai e mai diversitat genetica e aquò creèt una situacion pièger, qu’entraïnèt lor extincion. Un fach que, los cercaires volguèron alertar, ara se tornariá a repetir amb d’espècias coma lo vibre o l’orinhal, que marchan de mai en mai vèrs lo nòrd. L’estudi foguèt publicat al numeric Nature Communications.

La Redaccion

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.