Los orses polars son de nadaires excellents. Pòdon arribar de passar plusors jorns en tot nadar e s’arrestar solament per far de petitas pausas sus lo glaç. Mas ara la fonda contunha del glaç d’uèi lo jorn met en dangièr aquestas polidas bèstias. Un nòu estudi scientific confirma qu’ara nadan mai encara qu’abans e aquò es una donada inquietanta pr’amor que pòdon pèrdre fòrça pes e s’afeblir bravament: la causa es lo glaç mai reduch que i a uèi lo jorn a l’Artic.
Aital, nadar en d’aigas fredas fa pèrdre fòrça energia e se los orses polars nadan fòrça, pòdon pèrdre plan de pes. L’energia que n’an de besonh per arribar de se noirir es uèi lo jorn de mai mal trobar que non pas abans. Aquò fa de la sieuna subrevivença quicòm de fòrça malaisit.
L’Artic es un airal de la Tèrra que es, de mai en mai, mai caud que non pas d’autras zònas de la planeta. E aquò compòrta plan mens de glaç e plan mai d’aiga. Una còla scientifica a estudiat aqueste fach e las conclusions ne son inquietantas. L’estudi es estat publicat dins lo jornal Ecography.
Arriban de nadar mai d’una setmana entièra
Nicholas Pilfold, de l’Universitat d’Alberta, en Canadà, confirma que la situacion actuala del glaç – de mai en mai reduch – obliga los orses de nadar pendent de jorns e de jorns, e los viatges que fan uèi lo jorn pòdon superar los 50 quilomètres en tot nadar. Per aver las donadas an estudiat mai de 130 orses polars entre 2007 e 2012. Una femèla arribèt de nadar mai de 400 quilomètres en un viatge que durèt mai de 9 jorns. A la fin, èra de tot en tot afeblida e podiá pas manco caçar.
Aital, mai d’aiga liberada vòl dire que las escasenças pels orses de poder caçar –puèi que caçan melhor sus lo glaç– son mai petitas pr’amor qu’auràn fòrça mens d’energia e seràn plan mai afeblits. E se los adultes ja an de problèmas per poder far aqueste tipe de viatges tant longs, los joves e los animals mai vièlhs veson las escasenças se reduire gaireben a un 0%.
Cada an los orses polars profièchan del glaç per viatjar sus aqueste fins qu’arriben a la tèrra continentala – las tèrras de la baia d’Hudson – mas se lo glaç es reduch, an de far de viatges que cada còp son de mai en mai longs per la manca de glaç. An de besonh d’arribar a la tèrra pr’amor qu’an d’aver de pichons que solament los pòdon aver ailà. Se decidisson de demorar sus lo glaç, las escasenças de trobar de noiridura son plan petitas e fòrça d’eles morisson.
Tanben vòlon arribar a la tèrra ferma pr’amor que i pòdon trobar un dels animals que mai n’an de besonh: la fòca. E per tant ensajan de nadar de tròç de glaç en tròç de glaç pendent de jorns e de jorns. E las distàncias son cada còp de mai en mai grandas pr’amor de la fonda del glaç en tot lo Pòl Nòrd. Una situacion que laissa aqueste mamifèr amb plan paucas oportunitats de subreviure. Pr’amor qu’aquestas son cada an de mai en mai petitas.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet , lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
