Home DIVÈRSES L’ESCÒRPI EMPERAIRE
L’ESCÒRPI EMPERAIRE
0

L’ESCÒRPI EMPERAIRE

0

L’Escòrpi emperaire (Pandinus imperator), tanben conegut coma escorpion emperaire o escrepi emperaire, es lo nòm comun d’una espècia d’escòrpi plan coneguda en Africa. Demòra en de sabanas e de sèlvas tropicalas d’aquel continent e òm pòt arribar a dire qu’es una de las espècias màgers d’escorpions de la planeta. Pasmens, aquò entraïna pas èsser un dels insèctes pus dangieroses del mond, car lo sieu verin es pas un dels piègers. Tanben es conegut coma escòrpi imperial.

L’escorpion emperaire pòt arribar plan als 20 centimètres de longada e pesar aperaquí 30 gramas. Pòt viure aisidament entre 6 e 8 ans e pòt aver desparieras colors, malgrat que çò de mai comun es la color negra. Totun, tanben i a d’especimèns que son bruns, verds o encara blaus. La color de l’especimèn depend totjorn de l’airal ont demòran. L’escòrpi imperial aperten als aracnides e pr’amor d’aquò es familha de las aranhas.

Aqueste animal es una espècia d’escòrpi que, aprés la naissença, a la color blanca, e pr’amor d’aquò òm pòt lo classificar marridament quora es encara jove. Totun, la color de l’escorpion emperaire ven, de mai en mai escura, en tot arribar a la maduresa. De remembrar que las pinças d’aquel escorpin son las màgers pinças de totas las espècias d’escorpion que i a en la planeta. L’abdomèn es tanben plan grand e la coa plan longa.

Un escòrpi nuechenc

L’escrepi emperaire es un aracnide nuecchenc. Òm pòt tanplan los espepissar pendent lo jorn mas çò de pus abitual es los veire sonque aprés la pluèja, car es alara quand an l’escasença de trapar de noiridura. En mai d’aquò, es un animal plan timid e patís d’atacas sovent de femèlas de la quita espècia, pr’amor qu’aquelas son plan mai agressivas que los mascles, sustot a l’ora de defensar los sieus filhs.

Lo prenh d’aquesta espècia d’escorpion pòt demorar entre 9 e 18 meses. Aprés la naissença, los pichons escòrpis son menats per la maire sus la part posteriora del cors. D’abituda, naisson 12 pichons, que seràn suenhats e noirits per la maire fins a la primièra muda. Alavetz ja pòdon viure mai o mens de forma independenta, e cal alara se n’anar lèu lèu e començar lo camin solets, pr’amor que, se aquò arriva pas, la maire devorarà los pichons.

De soslinhar que l’abitat natural dels escòrpis emperaires es lo continent african, mas n’i a pertot. Uèi pòdon èsser trobats en totes los continents. Sonque an de besonh de sòl de sabla per i far lo nis . Tanben aiman plan cèrta umitat. Val pas dire que, cossí se debana en totas las espècias d’escrepis de la planeta, son plan sensibles a la lutz.

D’un autre costat, son d’animals que manjan plan, car devoran tot çò que pòdon. Los termits son una preda plan aimada, e fan tot çò de cal per los trapar. Tanben se noirisson de grilhs e d’autres insèctes. Per los caçar injectan lo sieu verin a la preda, que patirà la dissolucion intèrna dels sieus organs. Los escòrpis emperaires sonque pòdon manjar de noiridura liquida, e jamai solida. En mai d’aquò, tanplan es plan abitual d’atacar d’autres especimèns de la meteissa espècia per aprés los devorar.

Un article d’Andrés López*

 *Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.

Aqueste article es tanben publicat dins Naturaleza Salvaje, un numeric de geografia e l’environament, que Sapiéncia n’a un acòrdi de cooperacion

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.