Ongan foguèron trapadas de nòvas pesadas umanas que serián las rèstas mai ancianas jamai trobadas sul continent american. La tròba entraïna rescriure al 100% l’istòria de l’epòca preïstorica d’aquel continent pr’amor que qüestionan plan l’arribada de nòstra espècia a aquel continent, que seriá ara, 7000 ans abans de çò que se pensava.
Las pesadas foguèron trobadas a Nòu Mexic e apertenon a d’umans que visquèron en aquel territòri ara fa entre 23 000 e 21 000 annadas. Aquò poiriá provocar dubrir tornarmai la discussion sens fin de la comunautat paleoantropologica estatsunitenca e internacionala sus l’arribada de l’òme a America. Se l’escòla oficiala d’arqueologia estatsunitenca considèra qu’arribèt pas abans d’ara fa 16 000 ans aquela tròba pòt far cambiar tota l’istòria dels umans en aquel continent.
Las pesadas se formèron a la fanga que i aviá al torn d’un lac a Alkali Flat, a White Sands, Nòu Mexic, e lor estudi foguèt publicat al numeric cientific Science. L’edat de las pesadas foguèt confirmat per una còla del Servici de Geologia dels Estats Units en tot estudiar los sediments ont i aviá las pesadas. E, segon lo quite estudi, las pesadas foguèron fachas per de joves e un mainatge que benlèu jogavan a l’airal.
Un siti de caça de bisonts
Lo luòc èra conegut fins ara pels arqueològs pr’amor que los paleondians i cacèron de bisonts ara fa de milièrs d’annadas. Se los joves e lo mainatge jogavan pas es possible qu’ajudèssen los adultes a recolhir de carn de bisonts ailà caçats. “Caliá o premanir tot lèu lèu, çò diguèt Sally Reynolds, de l’Universitat de Bournemouth. Caliá far de fuòcs e preparar la carn per l’ivèrn e tanben desseparar lo greis. Poiriá èsser qu’aqueles joves foguèssen ailà en tot cercar de fusta pels fuòcs, o benlèu d’aiga”.
Fins ara òm cresiá que los primièrs abitants del continent american foguèron los de la nomenada Cultura de Clovis, celèbres pr’amor de las sagetas que fasián amb de pèira (e tanben de lanças). Las pesadas trobadas ara son pas fachas de pèira e calguèt las estudiar amb lo metòde del ràdiocarbon per demostrar la sieuna edat, pr’amor que quan i an pas d’espleches de pèira la comunautat scientifica estatsunitenca critica totjorn l’edat del siti. Mas ara, que pòdon pas o far.
Pr’amor que se las pesadas son plan anterioras que l’epòca de l’Òme de Clovis qui foguèron aqueles americans preïstorics ? e Quand arribèron alavetz al continent e cossí ? Aquelas pesadas poirián entraïnar de nòvas ipotèsis sus l’arribada dels primièrs umans modèrnes a America. Benlèu arribèron abans e puèi patiguèron l’extincion ? E, se foguèt aital, quin foguèt lo sieu camin ? A travèrs d’Alaska ? Per la còsta o arribèron pel mar ?
Totun, qu’aquestas pesadas son pas la primièra pròva paleoantropologica que confirma que la nòstra espècia arribèt abans d’ara fa 16 000 ans a America. Pendent la decada de 1980 foguèt trapada mai d’una evidéncia segura de la preséncia de nòstra espècia en aquel continent a Monte Verde, a Chile, ara fa mai de 14 500 annadas. Puèi, e ja al sègle XXIn foguèron acceptadas mai de pròvas de Buttermilk Creek (fa 15 500 ans) e encara mai a Cooper’s Ferry, a Idaho (16 000 ans).
Aquestas pesadas, totun, confirmarián que l’òme modèrn arribèt a America pendent lo maximal de la darrièra glaciacion e que crosèt Alaska per dintrar de mai en mai dins lo continent american quand lo camin èra plan cobèrt de glaç. Segon Gary Haynes, de l’Universitat de Nevada “ son de pesadas trobadas en un luòc del sud e aquò entraïna pensar qu’aqueles abitants d’America o lors ancessors serián arribats plan abans e puèi demanar se daissèron descendents o pas “.
En mai d’aquò, segon Andrea Manica, de l’Universitat de Cambridge,”òm pòt pas confirmar al 100% l’edat de las pesadas. Sonque podèm confirmar geneticament que la populacion indigèna americana se desseparèt de la populacion asiatica ara fa entre 15 e 16 000 annadas. Se i a evidéncia d’umans ara fa 23 000 ans al continent, de segur que crosèron l’Estrech de Bering abans, e quand èra glaçat, e foguèron una onada de colonizadors encara pus anciana que çò qu’aviam jamai trapat al continent”.
La Redaccion
