LA MÀGER TARTUGA MARINA D’EURÒPA
Una còla de cercaires catalans de l’Institut Català de Paleontologia Miquel Crusafont (ICP) descobriguèt lo fossil de çò que ja es considerat coma la tartuga màger de tot lo continent. Segon los paleontològs, Leviathanochelys aenigmatica , qu’es lo nòm de la nòva espècia de tartuga descobèrta en la comuna pirenenca catalana de Coll de Nargó, arribèt a aver una longor de fins a 3,7 mètres e visquèt en aquel airal ara fa 83 milions d’ans. La tròba es estada publicada al numeric scientific internacional Scientific Reports.
La confirmacion de la nòva espècia se debanèt pendent lo trabalh arqueologic d’una còla paleontologica del ICP Coll de Nargó (Haut Urgèl), aqueste meteis mes de novembre d’ongan e la nòva espècia preïstorica de tartuga foguèt descricha scientificament pas gaire aprés. Segon los cercaires, es una espècia de tartuga que visquèt en l’airal pendent lo Jurassic final. Lo nòm vòl dire tartuga misteriosa e fa referència al tipe de bèstias descrichas al leviatan biblic, gigantasses. A mai, las sieunas caracteristicas biologicas estonèron plan los cercaires que participèron en la descobèrta.
Una tartuga gigantassa
“Foguèt una suspresa giganta. Es brica abitaul trapar de rèstas de reptils marins als Pireneùs e mens encara amb aquelas mesuras, çò diguèt Oscar Castillo, cercaire del ICP. Sonque coneissèm una part d’aquel fossil mas podèm pensar qu’arribava als 3, 7 m de longor. Pr’açò es la tartuga marina màger d’Euròpa e la segonda màger de la planeta. Sonque foguèt màger lo genre nòrd-american Archelon, amb 4,5 mètres de longor. Dempuèi lo primièr moment foguèt sospechat qu’èra una espècia nòva pr’amor de las sieunas caracteristicas morfologicas”.
Aital, l’estudi confirmèt que Leviathanochelys foguèt una de las espècias pus ancianas dels Chelonioidea, lo grop qu’includís totas las tartugas marinas actualas. Mas tanben es una espècia qu’a cèrtas protuberàncias en la pèl jamai trapadas abans. E los cercaires creson qu’aquelas projeccions òssosas, ligadas als musculs, aurián ajudat a contrarotlar las foncions restacadas amb l’alenatge de Leviathanochelys. En mai d’aquò, las sieunas caracteristicas fan pensar que demorèt en de caunas e que poguèt arribar a de grandas prigondors marinas.
La tròba del fossil se debanèt en 2016 quora un torista avisèt l’Espaci Dinosfèra de Coll de Nargó, en la comarca catalana del Haut Urgèl. Puèi una còla de cercaires del govèrn catalan foguèt enviat per assajar de sauvar lo fossil, qu’uèi es la Musèu de la Conca Dellà, als Pireneùs. Un primièr estudi realizat pel cercaire catalan Oscar Castillo entraïnèt una nòva visita al luòc ont foguèron trapadas part de la coirassa de la tartuga a mai d’una pelvis entièra de 90 cm de largor.
Lo fossil de Leviathanochelys poirà èsser vist per totes en l’Espaci Dinosfèra de Coll de Nargó, en Catalonha, un centre qu’aperten a l’amassada de centres museistics dels dinosaures dels Pirenèus. Un luòc ont los darrièrs ans foguèron descobèrtas tres espècias de dinosaure unicas, dont lo gigantàs Abditosaurus, un titanosaure de mai de 15 mètres de longor, lo pichon carnivòr Tamarro e l’adrosaure Fylax, qualcunas de las darrièras espècias de dinosaures que visquèron en Euròpa ara fa aperaquí 70 milions d’ans, pas gaire abans de la siá extincion finala. Lo paisatge de la region alavetz èra de còsta amb de plajas, lacs, flumes e paluns pertot.
La Redaccion
