Home ISTÒRIA HOMO SAPIENS SAPIENS CREÈC ER ARC HÈ 71.000 ANNADES
HOMO SAPIENS SAPIENS CREÈC ER ARC HÈ 71.000 ANNADES
0

HOMO SAPIENS SAPIENS CREÈC ER ARC HÈ 71.000 ANNADES

0

Era tecnologia der arc e flèches non semble pro complicada. E açò mos pòt hèr a pensar qu’er òme actuau l’a auut tostemps. Totun, que demorèc milèrs de generacions enquiara sua creacion. Era arqueologia a confirmat, fin finau, quan siguec creat: hè 71.000 annades. Açò aurie suposat un avantatge pro gran entara colonizacion de toti es continents dera planeta.

Er arc e flèches sigueren seguraments era tecnologia que mès ajudèc ar òme actuau a gésser d’Africa.

E òc, pr’amor qu’era nòsta espècia actuau, Homo sapiens sapiens, a coma origina eth continent african e siguec des d’aguest que colonizèc, pendent centenats de milèrs d’annades, toti es auti continents dera Tèrra. Damb er arc e flèches, de mès, er òme arribèc a èster eth predador mès gran dera planeta e cap auta espècia ominida podec resistir. Pr’açò eth mon aué ei coma ei.

Era sciéncia arqueologica a podut, ara, hèr ua descobèrta sensacionau: ua còla de recercaires dera Universitat Estatau d’Arizona a podut chifrar quan siguec hèta era creacion der arc: hè 71.000 annades. E ac an confirmat a trauèrs dera descobèrta de petites pèires talhades damb huec que sigueren utilizades dempús coma flèches.

Atau, es puntes de pèira an estat excavades en Pinnacle Point, ena còsta deth sud d’Africa deth Sud. E son entre 6.000 e 10.000 ans mès vielhes qu’es flèches mès ancianes jamès trapades enquia ara.

Era creacion d’un projectil letau

Enquia aué se pensaue qu’era creacion dera tecnologia der arc e flèches siguec hèta fòrça dempús e qu’un còp creada, siguec desbrembada pendent centenats de generacions abans d’èster creada un aute còp. Mès era arqueologia ara confirme que siguec ua creacion fòrça mès anciana. Atau, se pensaue que siguec creada hè 60.000 annades e tornada a crear hè 40.000 annades.

Totun, Curtis Marean, cap dera còla arqueologica qu’a hèt aguesta descobèrta, confirmèc qu’era trobalha arribèc de manèra susprenenta: “cada còp qu’excauam un nau lòc ena còsta d’Africa deth Sud damb es mès avançades tecnologies – çò diguec – auem descobèrtes susprenentes que hèn mès e mès anciana era istòria dera tecnologia dera nòsta espècia”.

Damb er arc e flèches, de mès, er òme arribèc a èster eth predador mès gran dera planeta e cap auta espècia ominida podec resistir.

Segontes aguest recercaire, donques, er arc e flèches sigueren seguraments era tecnologia que mès ajudèc ar òme actuau a gésser d’Africa e poder atau colonizar ben d’auti continents. Tanben Euròpa, on demorauen es òmes de Neandertal.

“En tot arribar a territòri europèu Homo sapiens sapiens trapèc d’autes espècies. Mès que ja auie damb eth era tecnologia der arc e flèches – çò confirmèc Marean – e açò l’ajudèc fòrça entara dominacion finau d’aqueth continent”.

Pr’açò, diden es arqueològs, era combinacion dera conducta cooperativa modèrna actuau mès er arc siguec clau ena conquista dera planeta hè ja 71.000 annades. Damb açò cap competidor ère segur. Er espandiment dera nòsta espècia peth mon e era extincion d’autes espècies coma era der òme de Neandertal ne serien solaments eth resultat. Un resultat trist mès evident.

Era Redaccion

Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.