LA POPULACION ACTUALA DE GORILLAS DE MONTANHA

Christian Andreu
0
Uèi lo jorn la situacion de mai d’una espècia de gorilla, un dels nòstres cosins de la familha dels primats, es plan critica. La populacion del nomenat gorilla oriental, per exemple se devesís en doas sosespècias: lo gorilla de las tèrras bassas, amb una populacion d’aperaquí 7.000 especimèns e lo gorilla de montanha, plan mai […]

DE PARANTHROPUS CARNIVÒRS ?

Christian Andreu
0
La descobèrta de qualcunas pèiras talhadas per d’ominins al torn d’ipopotams caçats en Kenya poiriá suggerir que d’espècias omininas plan mai ancianas de çò qu’òm pensava poirián aver començat ja abans d’Homo habilis a utilizar d’espleches de pèira per subreviure. E aquò es un prètzfach desconegut fins ara. D’efièch las pèiras talhadas trapadas ara en […]

LA MATÈRIA ESCURA POIRIÁ ÈSSER FORMADA DE PARTICULAS NAUTAMENT INTERACTIVAS

Christian Andreu
0
Comprene çò qu’es la matèria escura es malaisit. Tanben o es pels cercaires. Uèi, contunhan de realizar d’estudis per assajar de comprene quin pòt èsser aquel tipe de matèria, encara jamai observat dirèctament per cap de scientific mas que fòrça cercaires creson qu’existís e en quantitat considerabla dins l’Univèrs. Ara una còla de cercaires an […]

LA FONCION ZETA DE RIEMANN E L’EFÈCTE CASIMIR

Christian Andreu
0
Lo prèmi Nobèl de fisica 2022 vèn d’èstre balhat à 3 fisicians qu’an fach de descobèrtas importantas dins la teoria dei quantas. Son: Alan Aspect (francés), John Clauser (american) e Anton Zeilinger (austrian). Uèi, vos vau charrar d’una autra descobèrta fondamentala dins lo domani quantic, deguda à-n-un fisician neerlandés sonat Henrick Casimir. Lo 26 de mai de 1948, […]

L’OCUPACION DEL RUHR

Christian Andreu
0
Ara fa justament cent ans se debanèt l’ocupacion aliada de la region alemanda coneguda coma Ruhr. Malgrat que comencèt en 1923, l’ocupacion de la region per mai d’una armada aliada se desvolopèt encara fins a l’annada següenta e doncas es una operacion militara que pòt pas èsser dich que finiguèt lo meteis an mas en […]

UN FILOSÒF OCCITAN PLAN CELÈBRE

Christian Andreu
0
Ongan se debanarà lo tres-cents anniversari de la naissença d’un dels filosòfs pus importants de l’istòria occidentala, Blasi Pascal, nascut en Clarmont d’Auvèrnha en 1623 e que foguèt a mai de filosòf, matematician, fisician, e teològ. Pascal moriguèt en París en 1662. Encara uèi totes los libres scientifics que parlan de matèrias estudiadas per aquel […]

SOBRE L’ATRACCION ENTRE DOÁS PLACAS PERFIECHAMENT CONDUCTRITZ

Christian Andreu
0
Sobre l’atraccion entre doás placas perfiechament conductritz. Per H. B. G. CASIMIR. (Comunicat à la session dau 29 de mai de 1948). Lo 26 de mai de 1948, HBG CASIMIR escriuguèt l’article “On the attraction between two perfectly conductive plates”, article que pòu èstre trobat facilament en anglés sus internet. N’en vaquí una version provençala. Dins […]

LA POLLUCION AUTOMOBILA ATACA LO CERVÈL

Christian Andreu
0
Dins un estudi fòrça singular, pr’amor que non es pas estat fach cap d’autre semblable abans, una còla de cercaires an pogut descobrir que l’exposicion a la pollucion de l’aire, quitament corta, pòt aver de conseqüéncias negativas pel cervèl dels umans. Pr’amor que la pollucion del trafec automobil pòt afectar lèu-lèu, en sonque qualques oras, […]

LO PAÍS DELS SERVALS

Christian Andreu
0
Lo serval es un felin dels pus rars que i pòt aver en la planeta, pr’amor qu’es jamai (encara fins a uèi lo jorn) estat enregistrat per de cercaires. Sonque i a imatges d’especimèns en captivitat, propietat de divèrses pargues zoologics del mond. Mas es freqüent lo trobar, encara, al sud del Sahara. E i […]