DE PARANTHROPUS CARNIVÒRS ?
La descobèrta de qualcunas pèiras talhadas per d’ominins al torn d’ipopotams caçats en Kenya poiriá suggerir que d’espècias omininas plan mai ancianas de çò qu’òm pensava poirián aver començat ja abans d’Homo habilis a utilizar d’espleches de pèira per subreviure. E aquò es un prètzfach desconegut fins ara.
D’efièch las pèiras talhadas trapadas ara en Kenya aurián una edat d’aperaquí tres milions d’ans e aquò es una edat estonant pels cercaires. Pr’amor que serián los espleches de pèira pus ancians jamai trobats fins ara e poirián far cambiar la lista arqueologica d’ancessors dels umans qu’aurián utilizat d’espleches per subreviure. La descobèrta se passèt prèp del Lac Victòria, en Kenya e es una tròba arqueologica considerada coma plan importanta.
Pr’amor que foguèron trapadas centenars de pèiras talhadas per d’ominins e que foguèron usadas per talhar de carn d’ipopotam. La descobèrta e lo sieu estudi foguèron publicats ara al numeric Science. “Es un sòmi trapar un siti coma aquel, çò diguèt Sonia Harmand, arqueològa de l’universitat novayorquesa d’Stony Brook”.
Una edat plan anciana
Semblariá aital pr’amor que los espleches de pèira trapats pòdon cambiar l’istòria de la tecnologia ominina coneguda fins ara. Car ara se pòt afirmar que los ancessors dels umans comencèron ja a usar de tecnologia litica fa 3,3 milions d’ans. Fins ara se pensava qu’aquò sonque comencèt a passar amb Homo abilis (que visquèt entre ara fa 1,9 e 1,6 milions d’ans).
E tanben entraïnariá un nòu problèma arqueologic pr’amor qu’entre aquelas pèiras talhadas descobèrtas ongan e las pus ancianas registradas fins ara i a un vued de fins a 700.000 annadas. E cal saber tanben qué se debanèt entre ambedós periòdes.
Lo siti descobèrt ara en Kenya comencèt a èsser estudiat aperaquí l’an 2015. Foguèron trapats 330 espleches de pèira dont 42 apertenon a l’estil conegut coma olduvaian. E tot amassa amb d’òsses d’ipopotam. Qualcunes d’aquestes avián de talhaduras fachas amb aquelas meteissas pèiras.
L’edat del siti seriá d’entre 2,6 e 3 milions d’ans e doncas las pèiras olduvaianas serián las pus ancianas de la planeta. E cambiarián l’edat d’aquela tecnica en mai de 600.000 ans. La tròba tanben confirma que aquel tipe d’espleche foguèt plan important pels nòstres ancessors pr’amor que sens eles podián pas subreviure. “Aquelas pèiras ajudavan a trabalhar la carn trapada e sens elas podián pas manjar de carn coma la d’ipopotam, çò apondèt Thomas Plummer, paleoantropològ de la City University de Nòva York”.
Mas quina espècia creèt aqueles espleches e los usèt ? Amb las pèiras talhadas los cercaires trobèron una dent del genre Paranthropus. Aquò tanben foguèt estonant pels cercaires pr’amor que fins ara òm cresiá que los Paranthropus robustus foguèron una espècia que se desseparèt dels autralopitecids pr’amor de la sieuna especializacion en de noiridura vegetala. La sieuna fòrta maissèra aital semblava o soslinhar. Mas segon aquesta nòva descobèrta, tanben manjavan de carn.
Èra plan desconegut qu’una espècia ominina coma los paranthropus fasiá d’espleches de pèira nimai que manjèsse de carn. Pasmens, aquela descobèrta tanben es polemica pr’amor que i a de cercaires que son brica d’acòrd a l’ora d’identificar quina espècia usèt aqueles espleches. Segon de cercaires coma Mohamed Sahnouni, del Centre per la Recèrca Nacionala d’Evolucion Umana en Burgos, a l’estat espanhòl ”los espleches olduvaians ailà trapats foguèron pas faches per de paranthropus. Foguèron una espècia amb una anatomia pro fòrta e los calguèt pas usar de pèiras per manjar. Totun, la descobèrta es estonanta”.
La Redaccion
