Home DIVÈRSES ES BÒSQUI SECONDARIS DEMÒREN MENS DE TEMPS
ES BÒSQUI SECONDARIS DEMÒREN MENS DE TEMPS
0

ES BÒSQUI SECONDARIS DEMÒREN MENS DE TEMPS

0

Naues donades arriben sus es trabalhs de reforestacion a nivèu mondiau. Es bòsqui secondaris solament demoren ua mejana de 20 annades. Dempús son convertidi en tèrres d’agricultura. Es cercaires alèrten que cau cambiar es politiques de reforestacion se era volontat ei cambiar reauments era preséncia des bòsqui ena planeta.

Còsta Rica pr’amor qu’ei un des païsi dera planeta que mès a hèt entà lutar entara reforestacion des bòsqui.

Segontes açò, es politiques hètes en diuèrsi païsi dera planeta enquia aué – es donades arriben basicaments de Còsta Rica – entà melhorar era preséncia des bòsqui secondaris ei marrida. Es bòsqui nomentadi “secondaris” solament demoren 20 annades de mejana e açò non ei pro entà ajudar ad aqueri bòsqui a créisher mès.

Es cercaires qu’an alertat sus aguest hèt an publicat un estudi scientific entà demostrar qu’era politica de creacion e proteccion des bòsqui secondaris non ei bona. E açò non solament a nivèu de Còsta Rica – pr’amor qu’ailà auien fotografies de mès de 50 annades de temps – mès tanben a nivèu planetari. De hèt, aguest estudi ei un des prumèri que jamès s’ha hèt sus guaire temps demorauen es bòsqui secondaris.

Segontes es cercaires era politica qu’an fòrça païsi de sajar de mantier bòsqui secondaris damb era soleta esperança qu’era sua renovacion poirie ajudar ad aqueri bòsqui entà vier bòsqui primaris non ei adequada. E se non se cambie aguesta politica mondiau eth futur des bòsqui – toti eri – dera planeta ei en mau camin.

Ua esperança marrida

“Totes es nòstes esperances son sus er hèt qu’es aperadi bòsqui secondaris pòden recuperar-se damb un periòde de temps pro long – çò diguec Leighton Reid, que participèc en estudi -. Mès eth periòde de temps que an de besonh entà poder recuperar-se ei encara mès long, e era majoritat d’aqueri bòsqui non poden chucar pro carbòni entà hèr-se mès vielhs e créisher. Era majoritat vien camps d’agricultura abans de 20 annades”.

Es bòsqui secondaris solament demoren ua mejana de 20 annades.

Es donades utilizades pes cercaires entà alertar sus tot açò vien de diuèrses fotografies hètes sus bòsqui secondaris de Còsta Rica entre es annades 1947 e 2014. Siguec alavetz que descorbiren qu’era majoritat d’aguest sòrta de bòsqui èren convertidi en camps d’agricultura abans d’un periòde de 20 annades. Es donades confirmèren qu’eth 85% d’aqueri bòsqui vengueren camps d’agricultura abans de 54 annades. Solament es bòsqui primaris auien mens risc de convertir-se en camps d’agricultura.

“Aué es diuèrsi païsi dera planeta non an ua vision a long tèrme. Cau cambiar es politiques de reforestacion a nivèu mondiau se reauments volem cambiar era situacion des bòsqui dera Tèrra – çò confirmèc Reid -. E entà hè’c cau restaurar ben mès d’1 milions d’ectares abans der an 2120”.

Er estudi, publicat peth Missouri Botanical Garden, auec es donades de Còsta Rica pr’amor qu’ei un des païsi dera planeta que mès a hèt entà lutar entara reforestacion des bòsqui. Eth periòde de temps siguec donques de 67 annades damb fotografies aerianes d’enquia 10 mètres de resolucion e pr’açò ei eth mès ben hèt enquia aué.

Era Redaccion

Aguest article ei publicat gràcies a un acòrdi de cooperacion damb www.aranes.club, era pagina web entà apréner aranés de forma gratuita

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.