EN CAMIN VÈRS EURÒPA
La nòva mission de la NASA per explorar Euròpa, la luna de Jupitèr, a ja començat. La nau Euròpa s’es ja enaurada vèrs l’espaci prigond e ara contunharà lo sieu camin durant d’ans amb la tòca d’arribar sus aquela luna jupiteriana e de poder afirmar aital s’ailà i a o pas de vida. Car los cercaires creson que jos lo sieu lac sosterranh i poiriá aver de vida.
Lo lançament de la nau Euròpa se tenguèt lo 14 d’octobre d’ongan e se dirigiguèt lèu vèrs la luna jupiteriana Euròpa. La siá tòca es de descobrir se sus aquel satellit natural i poiriá aver de vida pr’amor que ten un ocean d’aiga salada jos sa superfícia glaçada. La nau foguèt enaurada per la fusada Falcon Heavy de l’entrepresa Space X e sortiguèt del Centre Espacial Kennedy, en Florida.
Una mission que durarà d’annadas
Pasmens, la nau Euròpa atenherà pas aquela luna abans l’an 2030 e, quand serà en orbita a l’entorn de Jupitèr, començarà d’estudiar aquela planeta e la siá luna Euròpa, ont la vida seriá possibla pr’amordel gigantàs ocean d’aiga jos la superfícia glaçada. L’ocean es desseparat de la superfícia d’Euròpa per una jaça de glaç plan espessa e ont tanben i a plusors fonts d’energia que poirián permetre un tipe de vida bacteriana.
La mission arriba après mai d’un decenni d’estudi de la luna Euròpa per la comunautat scientifica, qu’analisèt durant d’ans las donadas e los imatges que los capturavan d’Euròpa divèrses telescòpis terrèstres e espacials e qualques naus espacialas mandadas a proximitat. Lo modèl creat amb aqueles imatges afirmava totjorn qu’i poiriá aver qualque tipe de vida, mas inferiora.
Segon aquelas donadas, l’ocean d’Euròpa poiriá aver entre 60 e 150 quilomètres de prigondor e almens mai del doble de l’aiga presenta sus la Tèrra. La siá superfícia portariá tanben una jaça de glaç d’almens 20 quilomètres d’espessor e tanben i auriá fòrça fendilhas d’ont sorgirián de colomnas de vapor d’aiga.
Las donadas terrèstras confirman que l’ocean interior d’Euròpa seriá en contacte dirècte en aval amb la crosta del satellit, çò que poiriá entraïnar de reaccions fòrça ricas capablas emplenar la mar amb de moleculas plan complèxas. E, malgrat que la superfícia de la luna siá a -160ºC, es estat demostrat teoricament que i poiriá aver de fenomèns cauds, pr’amor de la gravetat de Jupitèr.
La fusada Falcon Heavy transportarà lèu la mission Europa Clipper, qu’espandirà los sieus panèls solars e qualques intruments scientifics puèi per començar un viatge de mai de cinc ans. Europa Clipper atenherà pas Mart fins en l’an 2025, puèi tornarà sus Tèrra en 2026 per poder aver mai de velocitat amb la gravetat de la nòstra planeta e contunhar aital lo camin de mai de 2600 milions de quilomètres fins a Jupitèr.
La nau arribarà teoricament dins l’orbita de Jupitèr en abril de 2030 e a aquela data e durant los tres ans e mièg seguents subrevolarà fins a 49 còps Euròpa. Cèrts vòls seràn a mens de 25 quilomètres de la siá superfícia. L’estudi de l’ocean sosterranh d’aquela luna e de sa crosta constituiràn l’estapa seguenta.
Per o poder far, Europa Clipper a de bonas pilas, a mai de qualques unes dels pus precises instruments scientifics. Qualques imatges seràn de la siá superfícia, e d’autres soslinharàn la diferéncia de temperatura de la crosta de la luna per senhalar los luòcs ont trobar d’energia. Los gases presents seràn tanplan analisats.
Europa Clipper a doncas mantuna tòca scientifica: estudiar lo sieu camp magnetic, l’ocean lunar e la gravetat d’aquela luna. Tanben serà analisada la siá atmosfèra. Segon la NASA, la tòca principala es pas de trobar de vida dirècta mas puslèu de trobar de luòcs ont i poiriá aver de condicions de besonh per i localizar puèi d’activitat biologica.
Totas aquelas donadas seràn utilizadas per poder enviar puèi d’autras naus espacialas. La nau pòrta una placa metallica amb de grabaduras e un messatge vocal en 103 lengas. En 2034, la mission poiriá èsser ja finida e alara la NASA la dirigirà vèrs Ganimèdes, una autra luna jupiteriana per i trucar e èsser destrucha. Se la placa metallica poguèsse subreviure a aquel truc, demorariá un remembre de la mission e un jorn, de sègles apuèi, l’umanitat la poiriá tornar trobar.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
Fotografia principala: NASA/CC.
