Pendent la caduda, la balèna franca que’s dirigeish tostemps tà la costa d’Africa deu sud entà i demorar l’ivèrn. Entà poder aquò plan har, que cau que sian dejà grassas, mes las darrèras annadas que semblen que son meilèu magras pr’amor de mensh en mensh neuritud aus oceans. Adara, un estudi recent de cercaires danés […]
Aquò es çò trapat per una còla de cercaires: la majoritat dels mainatges qu’òm considèra que patisson la malatiá coneguda coma iperactivisme (4% de la populacion mondiala) poiriá aver aquela malautiá pr’amor d’una mutacion genetica. D’efièch, los scientifics de l’Universitat d’Harvard que faguèron aquel estudi trapèron aquela mutacion en la majoritat dels mainatges estudiats. Per […]
Se pensam qui poirie èster eth prumèr scientific dera istòria dera umanitat, dilhèu pensaram que siguec Aristòtel, Pitagòras o encara Galileo Galilei. E era responsa encara ei luenhana. Aué, eth terme scientific non ei guaire ancian ena nòsta societat. E, soent desbrembam qui siguec eth prumèr scientific reau dera nòsta istòria recenta coma espècia. Eth […]
Se demanèssem quals foguèron los cinc animals domesticats per nòstra espècia pendent la fin del Paleolitic e lo començament del Neolitic e qu’uèi son d’espècias plan espandidas, de segur que pas gaire de nosautres diriam l’iac. Pr’amor que l’iac (Bos grunniens) domètge, aital coma l’iac salvatge (Bos mutus) son doas espècias plan conegudas en Asia […]
Quala foguèt la primièra faraona de l’Egipte antica ? Plan mai abans que Hatsepsut, Nefertiti o encara Cleopatra, Neferusobek foguèt la primièra reina d’aquel país pel primièr còp, e comencèt la lista de femnas faraonas de l’antiquitat. Car Egipte foguèt la sola cultura d’aquela epòca, l’epòca antica, qu’acceptava de femnas al poder. Alavètz, cossí foguèt aquò […]
Que cal parlar d’un deus mamifèrs mei estonants deu continent american e, au còp, un deus mei misteriós, enqüèra uei, pr’amor qu’ei plan desconegut. Que parlam deu golut o carcajon, tanben coneishut peu son nom scientific Gulo gulo. Lo golut qu’ei un deus mei estonants mamifèrs nòrd-americans e sembla enqüèra mei estonant descobrir qu’estó pas […]
Se non comprenem ben com siguec er escantilhament totau de totes es espècies de dinosaures e d’autes espècies ena Tèrra hè 66 milions d’annades sonque cau pensar que, dempús dera casuda deth meteòr Chicxulub arribèc un ivèrn totau ena planeta pr’amor dera fauta de lutz solar que demorèc gaireben 15 annades. Pr’amor qu’ara, es cercaires […]
Un tresen Plan Nacionau d’Accions ven d’estre validat peu Conselh Nacionau per la Proteccion de la Natura (CNPN) e començará a comptar de genièr de 2024. Aprep ‘na descripcion rapida de quela espeça, presentarem los darrièrs comptatges, que permeten de compréner perqué la mesa en plaça d’un nuòu PNA era essenciala. Descripcion ; Lo Rasle daus […]
Se la pradariá nòrd-americana aguèt de migracions gigantassas annadièras de bisonts fins fa gaire, çò de meteis se debanèt amb l’antilòp saiga en Eurasia. De milions e milions d’aqueles antilòps asiatics crosavan cada an lo continent en tot cercar de noiridura. E disèm fins fa gaire pr’amor qu’uèi se considèra que sonque n’i a milièrs […]
Ara, lo registre fossil pòt ja confirmar quora demorèt lo darrièr primat en America del Nòrd abans de l’arribada de nòstra espècia. De paleontològs bastiguèron l’istòria evolutiva d’Ekgmowechashala, lo darrièr primat que visquèt en aquel continent pr’amor de divèrsas dents e maissa fossilas trapadas en Nebraska mas atanben en China. Ekgmowechashala foguèt lo darrièr primat […]