Fins ara los cercaires sabián pas qual èra lo luòc drech a l’ora de situar Gigantopithecus dins la linha evolutiva dels primats. Mas ara, de nòvas donadas ajudèron a confirmar que Gigantopithecus blacki, lo primat mai grand que jamai demorèt sus la planeta foguèt familha luenhana dels orangotans actuals. Aital o confirmèt un nòu estudi […]
Groenlàndia patís uèi lo jorn una fonda de glaç qu’es fins a 7 còps pièger que durant la dècada de 1990. Segon aquest scenari environamental presentat aquesta setmana al COP25 de Madrid (la Conferéncia de l’ÒNU sul Cambiament Climatic) en l’an 2100 ja i auriá mai de 40 milions de personas pus que patirián d’inondacions. […]
Amb lo bastiment dels empèris colonials, los estats europèus pensavan a las possiblas vias per redusir lo trajècte entre Euròpa e las siás possessions colonialas en d’autres continents. Per arribar al continent asiatic, èra necessari environar tota l’Africa atlantica per poder dintrar a l’ocean Indian. Un viatge fòrça long e fòrça laboriós. Mas quina d’autra […]
De cercaires poguèron estudiar çò que se produtz a la fin quand i a una reaccion quimica. Per o far, calguèt de condicions ultrafrejas, de mal imaginar: de milions de còps pus frejas que l’espaci exterior. Aital se passèt la reaccion quimica, pel primièr còp de l’istòria, mai freja de tot l’Univèrs. Alavetz, los scientifics […]
Benlèu cap nacion indigèna nòrd americana foguèt tant agressiva coma los comanches. Pendent mai de quatre sègles luchèron totjorn contra l’arribada dels europèus. Poguèren ganhar la guèrra durant dos cent ans e venquèron l’armada e colonizacion espanhòla primièr e mexicana puèi. Totun, la conquista de son territòri pels Estats Units menèt a una situacion desfavorabla […]
La bauma de Cosquer, un dels sitis arqueologics preïstorics mai importants de Provença, es estat declarada en dangièr pr’amor del cambiament climatic e la montada del nivèl de la mar mediterranèa. Aital, un grop de scientifics qu’an estudiat de manièra privilegiada l’art rupestre que i a dins confirmèron qu’es un tresaur preïstoric occitan a mand […]
Almens dins lo mond quantic. Es çò qu’arriba de las darrièras experimentacions realizadas dins lo pichon mond dels atòms e particulas, governadas per d’estranhas leis de la mecanica quantica. Segon aquò, doas personas diferentas pòdon agachar de faches desparièrs que son en realitat lo meteis fach. Dich amb d’autres mots, l’espepissatge d’un fach pòt venir […]
Li a pas gaire de temps, un amic m’a fach pervenir lo libre : « Le Grand Roman des Maths de la préhistoire à nos jours » de Mickael LAUNAY – éditions : ”’J’AI LU ”’. Estent qu’es d’eu sachut que sieu afogat per lei matematicas. Dedins, ai descobert una causa d’ieu desconeiguda a prepaus […]
Èra un fach que benlèu totes començavam ja a sospechar ongan pr’amor que, freg, çò qu’es dire freg, aqueste ivèrn n’i a gaire. E ara la prevision sasonala per l’ivèrn realizat pel servici meteorologic francés France Meteo ven d’o confirmar. Serà un ivèrn fòrça mai suau que la mejana dels darrièrs ans. Mas cal tanben […]
Cossí en gaireben totas las civilizacions de l’Antiquitat, los grècs visquèron la siá religiositat mejançant l’existéncia d’una multitud de divinitats, qu’èran las responsablas de totes los faches naturals que dispausavan pas d’explicacion scientifica. Los dieus mai importants de l’anciana Grècia (e que recebèron mai de culte e mai d’ofrendas) foguèron Zèus, lo mès important de totes […]