La bauma de Cosquer, un dels sitis arqueologics preïstorics mai importants de Provença, es estat declarada en dangièr pr’amor del cambiament climatic e la montada del nivèl de la mar mediterranèa. Aital, un grop de scientifics qu’an estudiat de manièra privilegiada l’art rupestre que i a dins confirmèron qu’es un tresaur preïstoric occitan a mand de desaparéisser. E pr’aquò foguèt decidit ne far una replica drecha que poiriá èsser finida abans de dos ans.
Per ansin, las pinturas paleoliticas tras qu’excepcionalas (per la singularitat de la fauna representada), poirián èsser en dangièr lèu. D’efièch los cercaires confirman que i a pas cap garantida sus la sieuna subrevivéncia e pr’aquò caliá ne far una replica drecha. E quand serà finida, en 2022 (e se poiriá veire en la Vila Mediterranèa, prèp del Pòrt Vielh de Marselha), poiriá èsser qu’aquelas pinturas (de copias) poirián subreviure mas que las originalas pas. E aquò poiriá se debanar lèu.
La bauma de Cosquer aurà doncas lèu una replica que los provençals poiràn visitar. Es estada totjorn una de las baumas d’Occitània mai desmembradas pr’amor de tot çò que caliá far per poder i arribar. La dintrada de la bauma se tròba a 37 mètres de prigondor dins lo Mediterranèu e solament de professionals qualificats (cal aver un document de tipe B) podián i dintrar e puèi la visitar.
Es çò que fa diferenta la bauma Cosquer d’autras coma Lascaus o Chauvet (situadas en Dordonha e Ardecha) que ja an de replicas per causa de l’anidrid de carbòni que daissavan de milièrs de toristas que las visitavan e que podián entraïnar la roïna d’aquelas pinturas. Car la bauma de Cosquer es pas visitada sovent e lo perilh real es lo cambiament climatic, de temperaturas de mai en mai nautas e lo quite nivèl de la mar.
De pinturas paleoliticas
Son de pinturas preïstoricas fachas entre ara fa 27.000 e 18.000 annadas que ja fa temps que foguèron consideradas coma un bèl patrimòni de l’umanitat. Mas se pòt pas res far contra lo perilh de destruccion d’aquelas que ja comença a arribar. A la bauma de Cosquer, situada dins una calanca marselhesa, i a de boquetins, de bisonts, de grands cèrvis (megaceros), felins e d’equids mas encara d’animals que son pas trobats en cap autra cauna de la planeta : de pingoïns, de focas, de medusas e tanben de balenas.
La bauma provençala de Cosquer es doncas situada jos lo nivèl de la mar e foguèt descobèrta en 1994 per Enric Cosquer. Çò que la sauvèt pendent de decadas (lo torisme massís) es ara lo principal problèma a l’ora d’assajar de la sauvar: lo nivèl de la Mediterranèa.
Segon mai d’un scientific ja i aurián de fotos que mòstran qu’ailà ont abans i avián de pinturas de cavals, ara sonque i a d’aiga. Son de fotos fachas fa 20 annadas e pr’aquò los que son üroses de poder visitar aquela bauma provençala solament i pòdon demorar 5 oras e pro. Lo trabalh dels cercaires per far un escanejat topografic en tres dimensions de las pinturas que i a dins las doas cambras de la bauma de Cosquer son tanben malaisits. Una cambra fa 55m x 44 m e l’autra 54 m x 15 m. E cal poder las escanejar totas lèu lèu.
Segon los cercaires que i trabalhan las condicions meteorologicas son de mai en mai complèxas, amb mai de cambiaments rapids de l’estat de la mar, pus encara que fa solament 3 o 4 ans. Quora lor trabalh serà finit lo bastiment de la replica de la bauma començarà e deuriá èsser tot finit en 2022. Alara poiram totes las visitar aisidament mas poiriá èsser que las originals sián ja desaparegudas o a mand d’o far. D’efièches del cambiament climatic real actual.
La Redaccion
