Uèi lo jorn la comunautat scientifica es estada devesida entre los que disián qu’America èra estada poblada fa 14.000 ans e los que disián que o foguèt fòrça temps abans. Ara, d’antropològas de Quebèc an pogut demostrar que los primièrs Homo sapiens que dintrèron en America o faguèron fa 24.000 ans. Una descobèrta estonanta.
E maugrat qu’encara uèi i a fòrça scientifics qu’o creson pas, las pròvas scientificas donadas per la quebequesa Ariane Burke, de l’Universitat de Montreal, Lauriane Bourgeon e Thomas Higham de l’Accelerator de Radiocarbòni de l’Universitat d’Oxford laissan pas cap dobte. Las pròvas son nombrosas e cèrtas.
Atal, los primièrs òmes modèrns qu’aurián dintrat en America o aurián fach pendent lo maxim darrièr glacial, çò es fa 24.000 annadas. E la còla qu’o a pogut demostrar o a fach en tot analizar divèrses uasses e espleches trobats en las Caunas del Peis Blau (Bluefish Caves), en la ribièra del fluvi Bluefish, en Yukon, e fòrça prèp de la frontièra amb Alaska.
Aqueste site arqueologic ja èra estat estudiat per l’arqueològ Jacques Cinq-Mars entre 1977 e 1987. Las analisis realizadas dels uasses d’animals trobadas al luòc donèron una edat de mai de 30.000 ans. Mas l’estudi demorèt coma una ipotèsi scientifica e pro.
Una discussion d’annadas
Las pròvas que donèt Cinq-Mars foguèron fòrça discutidas pendent d’annadas per la comunautat scientifica mondiala pr’amor que se podiá pas confirmar que los uasses trobats en aquelas caunas – de caval, mamot, bisont e caribó – foguèsson estadas menadas ailà per l’òme.
Mas ara Bourgeon a fach un nòu analisi d’aquestes troces d’uasses – qu’èran dempuèi aquela epòca al Musèu d’Istòria Naturala de Gatineau (Quebèc)- qu’a demorat mai de doas annadas. Lo laboratòri de Paleoantropologia e Ecomorfologia UdeM confirmèt que i avián de rèstas de marcas fachas per l’òme modèrn en 15 d’aquestes uasses.
E maugrat que 15 entre 36.000 uasses son paucs, l’evidéncia es scientificament clara. De mai, unes autres 20 uasses tanben mostrèron de rèstas de marcas umanas, mas aquò ja es pas segur 100%. L’edat donada per lo radiocarbòni se situa entre los 24.000 e 23.000 annadas. Son una sèria de linhas en forma de V en la superfícia dels uasses realizadas per d’espleches de pèira e fachas amb l’intencion de quitar la pèl dels animals.
Lo troç d’uas mai ancian, qu’aperten a un caval, foguèt marcat per de pèiras fachas per l’òme per aver la lenga de l’animal. E aquò dòna una resultat e l’analisi del radiocarbòni de 19.650 annadas, çò es prèp de 24.000 ans BP (abans uèi lo jorn).
“La nòstra descobèrta confirma divèrsas analisis anterioras que soslinhan qu’es lo siti amb populacion d’Homo sapiens mai ancian de Canadà – çò diguèt Burke -. E mòstra que l’Estrech de Beringia ja foguèt abitat pendent la darrièra edat glaciala”.
Beringia es lo nom donat a una region fòrça granda situada entre los rius McKenzie, en los Territòris del Nòrd-Oèst canadians, e lo riu Lena, en Russia. Segon Burke la genetica a pogut a mai demostrar qu’un còp amb qualques milièrs d’òmes modèrns, demorèt isolat del mond en Beringia entre fa 15.000 e 24.000 ans.
“Avèm pogut confirmar scientificament l’ipotèsi de Beringia (aquela que parla d’una populacion isolada geneticament) – çò diguèt Burke -. L’isolament auriá coma origina un isolament geografic. Pendent l’epòca del darrièr maxim glacial Beringia èra isolada d’America del Nòrd per de glacièrs es estepas que podián èsser ocupadas per l’èsser uman. L’Èst èra inospitalièr. E aquesta populacion demorèt en l’oèst en tot cercar refugi”.
Segon aquò los beringians que visquèron en las Caunas del Peis Blau serián los ancessors dels òmes que, après l’epòca glaciala, colonizèron tot lo continent american fins Tèrra del Fuòc. L’estudi de Laurianne Bourgeon es estat publicat al jornal numeric PLoS One.
La Redaccion
