L’estransi (o l’estrès) es, malgrat çò que se pòt pensar, genetic. Es la resulta d’un estudi sus de mirguetas; los paires pòdon transmetre l’estransi a travèrs de lor còde genetic a lors filhs. E o fan a travèrs del gameta masculin. Aquò pòt anar fins a determinar la conducha dels pichons. E, se s’es tengut una experiéncia traumatica pendent la vida del paire, aquel trauma se pòt tanben transmetre als pichons.
Per ansin, lo nòu estudi publicat per la societat de neurosciéncia estatsunidenca confirma que l’estransi es un tipe d’informacion genetica que se transmet d’una generacion a una autra. Aquesta descobèrta ajudarà, solide, a melhor comprene divèrsas malautiás que las patisson los umans. De soslinhar que i a de personas que pòdon desvolopar de malautiás psicosocialas se patisson fòrça estransi durant lor vida.
L’estudi, publicat dins numeric Journal of Neuroscience, analisèt las responsas de mirguetas masclas après dètz jorns d’estransi. Lors pichons tanben desvolopèron la meteissa conducha. A mai, los paires que desvolopèron una melhor defensa contra l’estransi, la poguèron tanplan transmetre a lors pichons.
En tot estudiar l’ARN del gamèta de las mirguetas, los cercaires descobriguèron que l’estransi aviá cambiat mai de 1460 gèns dels animals, mentre que per las mirguetas que luchèron melhor contra l’estransi sonque sonque cambiavan 62 gèns. La resulta n’es estada de conclure que lo gameta dels mascles conten d’informacion environamentala que pòt èsser lèu transmesa als filhs lèu e tanplan pòt entraïnar de cambiaments d’abitud. Aquò, ça que la, deu ara èsser estudiat en d’autres mamifèrs e d’umans.
Çò d’important es estat de descobrir que l’experiéncia que la visquèt lo paire pòt tanben modificar los gèns dels pichons, çò que contribuís a la tolerància envèrs l’estransi. E aquò poiriá ajudar fòrça a luchar contra cèrtas malautiás umanas coma la depression. Un nòu factor doncas es fondamental: l’experiéncia de l’individú e son environament. E aquò fa pensar que benlèu las diferéncias culturalas e de conducha pòdon aver per origina d’episòdis grèus viscuts coma l’esclavatge o la guèrra.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
