Fa fòrça annadas que la comunautat scientifica discutís perqué dormèm. Divèrses scientifics an soslinhat que la rason primièra es per sauvar energia. D’autres pensan qu’es una escasença jornalièra per netejar la perduda cellulara qu’a lo cervèl. D’autres encara an prepausat que los animals an de besonh dormir, simplament, per s’amagar dels predators.
Ara, dos estudis publicats en Science afirman que la causa darrièra per dormir es per desbrembar tot çò qu’avèm aprés pendent lo jorn. Per aprene, los mamifèrs avèm de far créisser las connexions que i a entre las neuronas del nòstre cervèl. Lo procés, nomentat tanben, sinapsi, permetrá las neuronas poder enviar mai senhals e mai lèu e tanben d’una forma mai eficaça.
Dempuèi 2003 los biològs de l’Universitat de Wisconsin Giulio Tononi e Chiara Cirelli an trabalhat sus la causa primièra de dormir. E an prepausat ara que, pendent lo jorn, lo cervèl a tantas sinapsis neuronalas que, fin finala, lo cervèl fonciona pas mai plan.
Pr’aquò avèm besonh de dormir, çò diguèron, per poder encadenar melhor aquestas connexions e tornar a foncionar plan. Eles e autres recercaires an trobat d’evidéncias indirèctes que balhan supòrt a l’ipotèsi de l’omeostasi sinoptica, qu’es lo nom que recep aqueste procés.
Disminucion de l’activitat cerebrala pendent la nuèch
Las pròvas son estadas confirmadas a travèrs d’ensages de laboratòri amb de drògas que fan encara mai aisida la produccion de sinapsi. Après, lo nivèl normal neuronal tòrna a valors anterioras. D’autras evidéncias an coma origina la produccion d’ondadas electricas produsidas per lo cervèl pendent la sòm que demenisson fòrça.
Pròvas realizadas amb de mirgas balhèron una reduccion de 18% de sinapsis pendent la sòm. Unas resultas inesperadas e totalament espectaclosas segon los scientifics, qu’afirman qu’aquò seriá una evidéncia indirècta del procés neuronal d’omeostasi sinaptica. En autras paraulas, que dormissèm per desbrembar per poder tornar aprene l’endeman.
Lo segond estudi es estat dirigit per Graham H. Dienig, de, de l’universitat estatsunidenca John Hopkins. La sieuna còla a estudiat la produccion de proteïnas en las mirgas en tot balhar un produch quimic qu’arrestava la produccion de sinopsi neuronala. En tot o estudiar foguèt confirmat que la chifra de proteïnas casiá pendent la sòm. Totas las proteïnas creissián o decreissián pendent la sinapsi pendent la nuèch. Totas, mens una, l’apelada coma Omèr 1A.
Caliá saber se la sieuna produccion, un còp arrestada, influïá la conducta de las mirgas. E maugrat qu’avián dormit coma las autras, las qu’avián arrestada la produccion d’aquesta proteïna, la sieuna conducta èra fòrça desparièra.
De primièr, volguèron saber se la memòria marchava plan. Balhèron doces còps electrics a las mirgas en tot entrar en una cambra. L’endeman, après aver dormit, los dos grops volián pas tornar a entrar en la cambra. Davant una autra cambra, la majoritat, totun, aguèt tornarmai curiositat. Las qu’avián patit la detencion de la produccion d’aquela proteïna volguèron pas entrar. Çò es dire que la sieuna memòria èra totalament confonduda.
Maugrat aquesta evidéncias scientificas, la discussion es pas encara finida. Aquesta propòsta scientifica es encara luenh d’èsser reconeguda coma una vertat scientifica. Marcos G. Frank, de l’Universitat Estatala de Washington encara dobta: “ los cambis que patissián en tot dormir an coma causa lo dormir o lo relòtge biologic ? –çò diguèt -. Es una problematica encara fòrça generala”.
Al delà, Markus H Schmidt, de l’Institut de Medecina de la Sòm d’Ohio, diguèt qu’èra pas encara convenent que la produccion de sinapsi foguèsse la principala explicacion per la sòm. “Maugrat que lo trabalh va plan, la question es – çò demandèt – se dormir es una foncion e pro o es La Foncion ?”.
Divèrsas pròvas li balhan supòrt. Entre aquestas que divèrses òrgans del còr uman foncionan de manièra desparièra pendent la sòm e pas solament lo cervèl. Qualqu’unas d’elas produson nòvas cellulas, per exemple.
L’estudi, totun, a una conclusion extraordinària segon Tononi. “Avèm de drògas qu’ajudan lo cervèl a dormir plan. Mas es pas segur qu’aquò siá bon- çò diguèt – per la produccion corrècta de la nòstra memòria. Poiriá èsser qu’aquelas drògas nos ajudèsson pas e poirián anar contra nosautres meteisses. Solament mai de recerca scientifica sus lo dormir nos balharà una melhor idèa sus cossí podem aufrir una bona terapia”.
La Redaccion
