Home GEOGRAFIA LO CÒR DE LA PLANETA S’ALENTÍS
LO CÒR DE LA PLANETA S’ALENTÍS
0

LO CÒR DE LA PLANETA S’ALENTÍS

0

En 2010, la comunautat scientifica confirmèt que lo còr de la planeta començava de s’alentir. Dempuèi alara son estats realizats divèrses estudis sus lo fenomèn. Ara, lo darrièr estudi suggerís qu’aquel movement accelèra son alentiment a respècte d’a per abans. Las pròvas scientificas balhadas pòdon pas èsser questionadas per cap de cercaire, çò que confirma que lo movement del còr de la Tèrra, a respècte del de la superfícia, ven de mai en mai lent.

Una resulta estonanta

La velocitat del còr de la planeta s’alentís pr’amor de l’instabilitat del fèrre.

“Lo primièr còp qu’ai vist la resulta dels sismografes demorèri estonat, çò diguèt John Vidale, de l’Universitat de Califòrnia del Sud. Mas quand arribèron un desenat d’autres sismografes que soslinhavan la meteissa resulta, sonque poguèri acceptar lo fenomèn: lo còr de la planeta ven de mai en  mai lent dempuèi de decennis. I a pas de dobte sus lo fenomèn”.

Per ansin, ara los cercaires confirman qu’aquel movement accelèra son alentiment. Es lo primièr còp en 40 annadas que los scientifics o pòdon assolidar. Cal remembrar que lo còr de la planeta es una esfèra de fèrre e niquèl cobèrta per un pauc mai de niquèl que de fèrre sus la jaça pus extèrna. Lo còr de la planeta a las mesuras de la Luna, e es situat a aperaquí 4828 quilomètres de la superfícia ont demoram. Mas se pòt pas vesitar o estudiar dirèctament.

Per lo poder analisar, los cercaires estúdian las ondas sismicas dels tèrratrems que condicionan son movement. Foguèt aital que la còla de Vidale poguèt analisar aquel movement. Dins l’estudi amassèron de donadas sismicas reculhidas dins las illas Sandwich dempuèi 1991 fins en 2023. Tanben collectèron de donadas sovieticas, francesas e estatsunidenca dels ans 1971 e 1974, quand aqueles estats fasián de provaments nuclears.

“La velocitat del còr de la planeta s’alentís pr’amor de l’instabilitat del fèrre que i a al sieu entorn, que crèa lo camp magnetic terrèstre, a mai de divèrses problèmas de gravetat en cèrtas regions al nivèl pus pròche de la superfícia, çò apondèt Vidale. Per ansin es un movement mai lent, mas aquò sonque pòt èsser imaginat e jamai non poirà èsser demostrat”.

Aital, un movement pus lent del còr de la planeta poiriá provocar cèrts fenomèns sus la planeta coma de jorns pus corts (en segondas). E sonque pòt èsser analisat a travèrs dels movements sismics, dels oceans e de l’atmosfèra. L’estudi foguèt publicat dins lo numeric Nature.

La Redaccion

Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.

 

 

 

Christian Andreu Nasquèt a Barcelona en 1972, estudièt jornalisme a l’Universitat Autonòma de Barcelona e son especialitat es la politica internacionala. Parla uech lengas dont l'occitan. A publicat lo libre Art i Lletres a Horta-Guinardó e a collaborat totjorn amb de jornals catalans, bascos e occitans coma La Veu del carrer, El Punt, Egin, A vòste e Jornalet. Es maridat, a dos enfants, Jana e Roger, e demòra a Reus.