Ongan, l’imatge d’aquela espècia desconeguda que pòrta lo nom de denisovans a començat d’èsser mai clar après mai d’un decenni de sa descobèrta dins la balma de Denisova, en Siberia. En 2019, divèrses fossils e l’estudi genetic prefond d’aquela espècia la situa coma un grop de mai de l’espècia Homo sapiens, amb los neandertalians, e fòrça pròche geneticament de nosautres.
Fins ara, los denisovans èran una espècia “fantauma” car degun podiá pas descriure lor anatomia. La tròba de mai d’un fossil en 2019 entraïnèt un nòu vejaire e un imatge mai clar d’aquela espècia ominida. E son estudi pòt plan ajudar a cambiar lo vejaire qu’avèm sus la preïstòria car mai d’un cercaire suggerís ara que foguèt una epòca d’ibridacion entre divèrsas espècias .
“Lo nòu imatge qu’avèm uèi sus los denisovans fa dobtar de nòstra pròpria origina, çò diguèt lo paleoantropològ John Hawks, de l’Universitat de Wisconsin-Madison. Son linhatge confirma que i aguèt tres linhas geneticas desseparadas que s’amassèron quand se trobèron en Asia”.
L’ibridacion de mai d’un especimèn denisovan es uèi un fach demostrat geneticament. Lors òsses son pro flacs, coma se foguèsse d’un Homo erectus (una espècia de fa 1,8 milions d’ans). Mas tanben an de traches anatomics pus desvolopats, fòrça singulars.
Una espècia semblabla als neandertalians
Segon mai d’un cercaire, la cara dels denisovans èra plata, semblabla a la dels neandertalians. Lo nas èra ample e original. E de nòvas donadas actualas confirman que demorèt dins la balma de Denisova entre fa 300 000 e 50 000 ans.
Totun, al replanat de Tibet tanben foguèron trapats de fossils denisovans. Fa gaire, una còla de cercaires identifiquèt una maissa denisovana qu’aviá 16 000 ans. Son arribada fa pensar qu’èran una espècia amb de gèns qu’ajudavan a subreviure a aquela altitud. E benlèu donèron aqueles gèns a d’autras espècias que tanben vivián en China.
Mai d’un òs d’animal trobat en China pels cercaires suggerisson que las gravaduras foguèron fachas per de denisovans. E aquò confirmariá l’idèa que la nòstra foguèt pas la soleta espècia ominida que creèt d’objèctes amb de significats simbolics. Mai misteriosa encara es la donada genetica que confirma que i aguèt, almens, fins a tres grops genetics desparièrs de denisovans que se crosèron amb d’ancians umans en diferents luòcs d’Asia.
Lors descendents demòran uèi encara en Asia del Sud-Èst, Indonesia e Papoa-Nòva Guinèa. Segon lo paleoantropològ Bernard Wood, de l’Universitat George Washington, “lo Mond comènça d’èsser mai complèxe geneticament entre fa 100 000 e 50 000 ans. Pr’amor que i aguèt fins a quatre espècias diferentas del genre Homo que se crosèron a aquela epòca”.
Segon de cercaires de l’Institut Max Planck, i aguèt 3 linhas evolutivas ominidas que barregèron lors gèns entre fa 500 000 e 300 000 ans, e cada còp que nòstra espècia sortissiá d’Africa i aviá un crosament genetic. En Asia e Euròpa, ja i aviá d’individús del genre Homo que, crosats geneticament, donèron de denisovans en Asia e de neandertalians en Euròpa. Un nòu vejaire sus la preïstòria que confirmariá que sèm una espècia ibrida e que la diversitat a totjorn existit.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
