Es un dels monuments mai coneguts, visitat per quatre milions de toristas cada an. Lo sieu nom entièr es “la libertat en illuminant lo mond”, e dempuèi l’an 1886 recep los viatgèrs qu’arriban a la vila de Nòva York, dempuèi lo sieu pedestal a l’illa de la Libertat, a l’embocadura del riu Hudson. Sustot als milions d’immigrants qu’èran arribats als Estats Units, e vesián l’estatua coma lo començament d’una nòva vida.
Descriurem pas en aquel article la siuena imatge, coneguda per totes. Parlam de qualqu’unas curiositats. La siuena nautor es de 46,05 mètres, mas s’apondèm la basa arriba als 92,99 mètres. La siuena creacion foguèt la resulta de la collaboracion de divèrses artistas, d’enginhèrs e d’arquitèctes. L’escultor alsacian Frédéric-Auguste Bartholdi realizèt lo dessenh e los coneguts Alexandre Gustave Eiffel la siuena estructura intèrna e Eugène Viollet-le-duc decidiguèt que lo material de l’estatua foguèsse lo coeire. Al començament, l’estatua èra de color verda, mas la corrosion transformèt la siuena image fins a la color actuala.
La causa reala
Perqué foguèt bastida? Vertadièrament foguèt un present de França pels cent ans de l’independéncia dels Estats Units. Quand comencèt la Revolucion Americana l’an 1776, França foguèt un dels primièrs estats que reconeguèt la sobeiranetat dels colons nòrd-americans. Abans del sieu bastiment, foguèt organizada pendent cinc ans una collècta a França per obténer l’argent e finançar lo projècte.
Foguèt primièrament enviada l’entòrca a Nòva York, e posteriorament amb lo vaissèl Isère, tres centas cinquanta pèças de l’estatua gardadas en doas centas catorze caissas. Foguèt, fin finala, inaugurada lo jorn 28 d’octòbre de 1876 pel president estatsunitenc Grover Cleveland.
L’Estatua de la Libertat a aparegut en fòrça films coma decòr. Mas tanben fòrça còps èra destruïda per de cataclismes divèrses (tèrratrems, envasions, …). Tot un simbòl de las relacions entre França e los Estats Units, que totjorn son pas perfièchas.
Un article de Francesc Sangar*
*Dempuèi uèi trobarètz una pichona biografia dels redactors de Sapiéncia en la seccion Qui sèm.
