D’arqueològs an descobèrta l’escritura alfabetica mai anciana jamai coneguda fins ara. La descobèrta la faguèt en novembre de 2024 una còla internacionala de cercaires. L’escritura es datada d’a l’entorn de l’an 2400 abans lo Crist, e precediguèt d’autras grafias alfabeticas que i aguèt mai de 500 ans apuèi. L’estudi de l’escritura foguèt dirigit per Glenn Schwartz, de l’Universitat estatsunidenca Johns Hopkins (de Baltimore).
L’escritura foguèt trapada sus un objècte d’argela de 4400 ans d’edat descobèrt dins l’anciana vila d’Umm el-Marra, en Siria, e los simbòls gravats pòdon far partida de l’alfabet mai ancian conegut. “Los alfabets revolucionèron l’escritura en la fasent venir accessibla a de personas delà los reis o la societat. L’escritura alfabetica cambièt la manièra de viure del mond, de pensar e de comunicar,” çò diguèt Schwartz.
De nòvas tecnologias
“Aquesta descobèrta mòstra que las gents comencèron d’experimentar de nòvas tecnologias de comunicacion fòrça mai abans que çò que se pensava e en de luòcs desparièrs dels qu’aviam imaginat de per abans”, çò diguèron los cercaires. Aital, l’escritura alfabetica recentament descobèrta foguèt gravada sus de cilindres d’argela pas gaire mai longs que 15 cm. Foguèt trobada a Tell Umm-el Marra, que foguèt un dels primièrs centres urbans de l’oèst de Siria. A Umm-el Marra, los arqueològs descobriguèron tanben de tombas que son de l’Edat del Bronze.
Una de las tombas mai servadas conteniá sièis esqueletas, de joièls d’aur e d’argent, d’artefactes per cosinar, una poncha de lança, e divèrsas aisinas de terralha intactas. Los cercaires tanben i trobèron quatre cilindres d’argela leugièrament cuèches amb çò que semblava d’èsser d’escritura alfabetica dessús.
“Los cilindres èran trencats, mas podèm imaginar que i aviá una còrda que los ligava a un autre objècte per far foncion d’etiqueta, çò diguèt Schwartz. Benlèu indicavan lo contengut d’una aisina, o d’ont venguèt l’aisina, o a qui aparteniá.” Totun, los cercaires tanben confessèron que, sens cap de mejan de traduire l’escritura, podián pas res far mai qu’especular. La sola causa que poguèron far es datar l’escritura après datar l’edat de las tombas e dels artefactes.
“De per abans, la sciéncia pensava que l’alfabet foguèt creat a l’entorn d’Egipte aperaquí en 1900 abans lo Crist, çò apondèt Schwartz. “Mas los artefactes descobèrts son mai ancians e d’una zòna diferenta sus la mapa, çò que suggerís que l’alfabet poiriá aver una istòria originària plan diferenta de çò que se pensava fins ara”. La descobèrta de l’escritura foguèt presentada a la reünion annadièra de 2024 de la Societat Americana de Recèrca d’Otramar (ASOR 2024).
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion.
