LA RECERCA DE VITA EXTRATERRÈSTRA EN D’ESPUGAS
Explorar la possibilitat d’ua vita extraterrèstra viventa dens d’espugas qu’ei çò qu’ua esquipa de l’Universitat deu Nòrd d‘Arizòna hè adara : pendent millenaris, las espugas qu’an servit de refugi aus umans preïstorics mas que tanben an intrigat tostemps los cercaires. E mei d’un ecologista de las caunas qu’ei estat dens e hòra d’aqueths ecosistèmas sosterranhs, examinant las fòrmas de vita unicas – e las condicions de vita unicas – qu’existeishen dens nombrosas espugas de la planeta.
Mes qué suggereish aquò a perpaus d’autes còs planetaris ? Dens dus estudis connèxes, deus engenhaires, astrofisicians, astrobiologistes e astronautas qu’expausan las recèrcas qui deven estar miadas entà ns’apressar responsa a la question de la vielhessa sus la vita au delà de la Tèrra. E i a vita dens las espugas marcianas? Qu’ei ua bona question, mes n’ei – pas la bona question per ara .
Mei d’un estudi hèt
Ua collaboracion internacionau de scientifics dirigida peu cercaire de la NAU, Jut Wynne, qu’a detzenats de questions a las quaus devem respóner. Un còp qui auram comprés com estudiar las espugas sus la Lua, Mart e autes còs planetaris, que poiram tornar ad aquera question. Wynne, professor-cercaire adjunt en ecologia de las espugas, qu’ei l’autor principau de dus estudis connèxes, totes dus publicats dens lo Journal of Geophysical Research Planets.
Lo prumèr, qu’ei estat realizat per ua equipa de 31 scientifics qui an produsit ua lista de 198 questions e qui an, en collaboracion dab 82 autes scientifics de l’espaci e de las espugas, redusidas dinc aus 53 las mei importantas. Aqueth tribalh qu’ei lo prumèr concebut entà identificar las prioritats de recèrca entà har avançar l’estudi de las espugas planetàrias. L’equipa qu’espèra que las lors òbras esclairaràn çò qui harà besonh entà sostiéner missions roboticas e umanas dens ua espuga planetària.
Lo segond, qu’ei neishut deu prumèr estudi. Wynne que s’ei avisat qu’i avèva pas avut nat esfòrç entà catalogar las espugas planetàrias peu sistèma solar, çò qu’ei ua auta pèça importanta deu copacap globau. Qu’a amassat ua auta equipa de scientifics planetaris entà abordar aquera question. “Dab l’investiment financèr e lo sostien institucionau necessaris, la recèrca e lo desvolopament tecnologic necessaris entà realizar aqueths progrès necessaris pendent la decennia vienenta que son realizables”, qu’a declarat Wynne.
“Qu’avem adara dus articles fondamentaus qui ajudaràn a propulsar la recèrca sus las espugas planetàrias. Los scientifics qu’an identificat au mensh 3.545 espugas potenciaus sus 11 luas e planetas diferentas peu sistèma solar, dont la Lua, Mart e las luas de Jupitèr e Saturne. Los procediments de formacion d’espugas son quitament estats identificats suus cometas e suus asteroïdes. Si l’environament a l’entorn permet d’accedir au sossòu, aquò presenta ua oportunitat de descobèrta scientifica qui ei pas jamei estada disponibla abans ».
Las descobèrtas dens aqueras espugas poirén estar massivas e poirén un dia perméter aus scientifics d'”escrutar las pregondors” d’aqueths còs rocassós e glaçats, çò que hornirà informacions sus la faiçon dont se son formats. Que poirén tanben, segur, detiéner deus secrets de la vita pr’amor que representan l’un deus environaments melhors entà recercar pròvas de fòrmas de vita atudadas o dilhèu existentas”, ce digò Wynne .
Las espugas marcianas son a l’accès de radiacions de susfàcia mortaus e de violentas tempèstas de vent, e son mei susceptiblas de presentar un regime de temperatura mei constant cap a la susfàcia. Daubuas enqüera, pòden quitament contiéner glaç d’aiga. Aquò que hè de las espugas sus Mart ua de las ciblas d’exploracion de las mei importantas dens la recèrca de la vita.
« La proteccion contra las radiacions que serà essenciau entà l’exploracion umana de la Lua e de Mart”, qu’a declarat Leroy Chiao, un astronauta a la retirada, ancian comandant de l’Estacion Espaciau Internacionau e co-autor deu prumèr article. Ua solucion possibla que consisteish a utilizar espugas ad aquera fin. Las exigéncias en matèria d’abitats d’astronautas, de combinasons e d’equipaments que deurén préner en compte l’exploracion e desvolopament de las espugas, entà ua proteccion contra los arrajòus cosmics solars e galactics ».
Atau, que i a pro de similituds dens l’environament d’ua espuga entà har prediccions rasonablas que se preneràn en compte pendent l’exploracion : las espugas tellurianas son sovent caracterizadas per un escur totau, ua temperatura establa, un debit d’aire feble e ua atmosfèra quasi saturada en aiga”, ce a declarat lo cercaire.
E doncas, qu’ei naturau de supausar que las espugas auheriràn ua utilitat similara a mesura que l’umanitat s’espandirà ad autes mondes. Mentre que la terraformacion a l’escala planetària pòt estar un objectiu finau, l’utilizacion de granas estructuras preexistentas taus com espugas pòt estar un mejan mei practic de miar la tecnologia a la maturitat necessària entà conquistar ua planeta entièra.
Dab un sostien sufisent, ua mission d’exploracion robotica dens ua espuga lunara o marciana que poiré estar possibla dens las cinc a dètz vienentas annadas. Aquera recèrca que s’apièja sus las òbras anterioras entà formar ua sòrta de huelha de rota entà anar deu davant. “Pendent la nosta vita, a declarat Wynne, qu’ei tot a fèit possible qu’escrutaram la planeta Mart sosterranha entà respóner a la question seculara : “la vita ei possible au delà de la Tèrra ? »
La Redaccion
