Fa gaire, los cercaires internacionals descobriguèron que l’ais dels pòls terrèstres èra en movement. Ara, a mai, es conegut qu’aquel movement a per causa la creissença del nivèl marin de la planeta.
Car, segon divèrses scientifics, l’ais dels pòls s’es desplaçat vèrs 64,16°E amb una velocitat mejana de 4,36 centimètres annadièrs entre 1993 e 2010 pr’amor de la pojada del nivèl de l’aiga marina. Aquò es la resulta del darrièr estudi fach sus de possiblas causas d’aquel movement tant estonant.
Fins ara se pensava que la fonda del glaç dels pòls terrèstres e dels glacièrs provocava una creissença del nivèl marin e qu’aquò tanben entraïnava de temperaturas mai nautas. Tanben se sospechava que nòstra espècia èra un grand factor pr’amor de l’agricultura que provocava una màger e pus rapida creissença del nivèl de la mar.
Segon aquò, entre 1993 e 2010, lo nivèl marin auriá crescut de mai de 6,24 mm per an. Mas, en mai d’aquò, l’ais dels pòls tanben comença de cambiar, çò confirmèt Weon Seo, geofisician de l’Universitat Nacionala de Seol.
L’estudi demòstra que la creissença del nivèl marin sus la planeta provòca tanben lo movement de l’ais polar. Aquò foguèt descobèrt en 2016 e fins ara se coneissiá pas la causa d’aquel fenomèn.
Es per aquò que Seo e d’autres scientifics volguèron espepissar aquel movement, d’en primièr a travèrs del glaç marin, e puèi a travèrs del glaç dels glacièrs. E aital poguèron aver una confirmacion del movement de l’ais terrèstre. Après que se foguèt amassat 2,150 gigatònas de mai d’aiga, lo movement foguèt confirmat. Sens aquel pes, lo movement sonque senhalava 4,3 cm de creissença annadièra.
Causa d’inquietud
“Es estonant, çò apondèt Seo, de descobrir qu’absorbir d’aiga de jos la tèrra es tanben causa de creissença del nivèl de la mar. L’aiga qu’arriba nòva dels pòls provòca un movement màger de l’ais polar″.
Dins lo periòde 1993-2010, l’aiga polara s’espandiguèt a travèrs de l’America del Nòrd e del Nòrd-Oèst indian. Son de païses que patisson uèi una creissença del nivèl de l’aiga de mar, mai que d’autras regions terrèstras. Aquò poiriá entraïnar un movement de l’ais pus rapid, pr’amor de la creissença de l’aiga que s’es tenguda pendent de decennis.
Totun, totjorn segon los cercaires, çò que cal far ara es estudiar lo passat. Cal melhor conéisser los cambiaments del nivèl de la mar qu’aguèron luòc pendent lo passat de la planeta, çò diguèt Seo. E se pòt far dempuèi lo sègle XIXn. Los cambiaments de l’aiga an provocat un cambiament climatic, çò pensa lo cercaire. Lo nivèl de glaç dels darrièrs decennis poiriá èsser la reponsa a aquela question scientifica. L’estudi foguèt publicat dins lo numeric Geophysical Research Letters.
La Redaccion
Aqueste article serà tanben publicat dins Jornalet, lo primièr quotidian en linha de lenga occitana, amb lo qual Sapiéncia a un acòrdi de cooperacion
