LA LENGA SORA, MODERNIZADA
L’usatge de las nòvas tecnologias permetrà ara los parlaires de la lenga sora, una lenga parlada als estats indians d’Odisha e Andhra Pradesh per aperaquí mièg milion de personas, d’utilizar plan los ordinators amb una novèla escritura dessenhada per Sony Salma, basada en l’alfabet Sompeng e que situarà aquesta lenga al costat de l’indi o l’anglés, fòrça pus parladas en Índia.
La lenga sora, tanben coneguda coma saura es una lenga indigèna parlada per 409 549 abitants de l’èst d’Odisha e lo vesin estat d’Andhra Pradesh. Per l’escriure òm utiliza normalament dos alfabets, lo latin e tanplan l’Odia. Mas fins ara la sieuna utilizacion de manièra escricha demorava limitada per aqueles dos sistèmas d’escritura.
Per ansin, l’alfabet Sompeng foguèt creat en 1936 per Malia Gomango que voliá ajudar en la produccion de libres escriches en mai d’una lenga indiana. Fins ara aquel alfabet foguèt sonque usat en de tèxtes religioses que son tanben utils pels cresents de la religion dels soras.
Pasmens, de mai en mai parlaires del sora venguèron crestians o indoïstas puèi, e la revirada de la Bíblia e d’autres tèxtes religioses demorèt plan limitada per l’usatge de l’alfabet Sompeng. Foguèt pas fins a l’annada 2012 qu’aquel alfabet foguèt inclutz en l’Unicode, un còdi universal estandard que permet la sieuna utilizacion en mai d’una lenga.
Una lenga gaire escricha
Tanben aquela annada Sony Salma creèt lo primièr alfabet Sorang Sompeng, uèi usat en fòrça publicacions indianas. Amb la creacion ara d’aquel nòu tipe d’escritura, que serà totun pas definitiu fins al mes de novembre d’ongan, Salam espèra poder ajudar la comunautat sora a l’ora d’escriure tota sòrta de tèxtes.
Lo cas de la lenga sora es pas comun en Índia car i a fòrça comunautats indigènas d’aquel país qu’an pas un expèrt en escritura coma Salma. E per aquò lo sieu esfòrç per preservar las lengas indigènas es fòrça meritòri. Segon Salma cal, a mai de parlar una lenga tanben poder la suenhar de manièra escrita e en internet per poder aital far d’escambis amb d’autras lengas e culturas indigènas.
De soslinhar que la lenga sora es una lenga de la familha austrasiana parlada pels sora, un grop etnic de l’èst indian. La sieuna cultura es plan rica en legendas e tradicions oralas e mai que pas gaire literatura es estada jamai escricha en aquesta lenga fins a uèi lo jorn. Per aquò, l’utilitat de la creacion d’aquel tipe d’escritura nòu e mai se es una lenga classada coma pròcha a l’extincion per l’Unesco.
La Redaccion
