Era vida se debana lentament jos tèrra. Ailà tanben i a ua grana biosfèra qu’encara cau estudiar e fòrça pr’amor qu’a claus fondamentaus sus era origina e era evolucion dera vida ena nòsta planeta.
Ara guardam entà Mart mès non auem jamès observat era vida jos tèrra dera nòsta planeta. Ei vertat qu’es condicions dejós era superfícia dera planeta non son guaire favorablas entara vida. En Venus, era temperatura dera superfícia ei d’apuprètz 480ºC e i a 90 còps mès de pression qu’ena planeta blua.
Estudiar es condicions de vidade dejós dera tèrra ei un prètzhèt que justament ara començam a hèr. Pr’amor que dejós dera tèrra i a ua gran biosfèra isolada (non tostemp) mès encara no sabem com fonciona aguest ecosistèma.
Eth besonh d’energia
Çò qu’ei segur ei qu’era vida a besonh d’energia. Toti es èsters viui an necessitat d’auer reaccions quimies entà auer era quantitat d’energia necessària deth sòn environament entà poder foncionar. E ua d’aqueres hònts d’energia qu’ei eth Solei.
Eth Solei ajude as escambis de carbòni ena atmosfèra, es oceans e era Tèrra. Segontes bèri una cercaires era fotosintèsi e er alendament des èsters viui ajude e fòrça ad aqueth escambi. Totun, era lutz deth Solei non pòt entrar enes arròques o encara a un solet quilomètre de prigondor en ocean. E qué pòt passar dejòs dera Tèrra ?
En interior dera Tèrra es temperatures son extraordinàriaments nautes. Se pensaue que non i auie aigua. Mès ara siguec descorbit que i a mès de 100 còps mès aigua dejós dera Tèrra qu’ena superfícia. I a aigua per tot.
Totun, er accés ara energia non ei facil. E pr’amor d’açò poirie èster qu’es organismes que i a auèssen ua vida lenta. Se sap qu’es microorganismes sosterranhs an ua vida fòrça longa e non se dividissen soent. Ena superfícia un bactèria pòt doblar era sua populacion en 20 minutes. Non passe çò de madeish dejós era tèrra.
Aué sabem que dejós dera tèrra i a enquia un 13% dera vida que i a ena superfícia (biomassa). Se es prumèrs 600 mètres son permeables, es sues mesures poirien correspónder a 1,8 miliards de km3 dera superficia terrèstra. Trapèren cellulas a 2,5 Km de prigondor e açò poirie voler díder que i a un volum abitable de mès de 730 milions de km3, gaireben eth 50% deth volum des oceans dera Tèrra.
Estudiar d’autes plantes tanben vò díder que poirien arribar donades dera vida sosterranha de Mart. Mès estuiar es oceans dera nòsta planeta tanben vò díder imaginar com poirie èster era vida enes lunes oceaniques d’Euròpa o Enceladus.
Era madeisha existéncia dera vida sosterranha ja ei bon se volem saber se i a vida sosterranha en d’autes planetes. Se podem confirmar qu’ena Tèrra i a formes de vida complèxes ena superfícia mès tanben dejós dera madeisha tanben podem esperar que i poirie auer auut ua migracion dera vida dera superfícia marciana cap es prigondors sosterranhes d’aquera planeta abans de finir era vida totau. E estudiar aqueres condicions ena Tèrra o en Mart tanben ajudarà a conéisher e fòrça milhor era vida sosterranha en generau, que tanbe poirie èster susprenenta.
Era Redaccion
