L’EMERGÉNCIA NATURAU

Christian Andreu
0
A còps tanben va plan conéisher qu’ei çò que hèn los país vesins entà véder com nse podem tanben melhorar l’estat de la natura a nòste. Que disem aquò pr’amor que, pas luenh d’Occitània, dens un aute país europèu, lo governament locau que declarè l’estat d’emergéncia naturau entà avisar que cau reservar mei de territòri […]

ERA CONFERÉNCIA DETH PROFESSOR GARGALLO EN MAI ARANÉS

Christian Andreu
0
Reüssit començament des activitats deth Mai Aranés ena Universitat de Barcelona. Coma cada annada, son organizades diuèrses activitats entà hèr a conéisher era realitat lingüistica e culturau deth territòri aranés. En aguesta prumèra session, siguec eth professor José Enrique Gargallo, presentat pera sindica d’Aran Maria Vergés, er encargat d’iniciar eth cicle damb era conferéncia “Una […]

DÈTZ ANNADES DERA ACADÈMIA ARANESA DERA LENGUA

Christian Andreu
0
Maugrat que pòt semblar que siguec ger, era Acadèmia Aranesa dera lengua Occitana je a hèt dètz annades. E era aguesta acadèmia celèbre diuèrsi actes entà rebrembar aquera data. Un d’aqueri serà eth que se desvoloparà en Hotel Tuca de Betren, ena Val d’Aran, (situat ena carretèra de Vaquèira, núm. 25) aguest pròplèu diuendres, 17 […]

FAUNA OCEANIANA (4): LO COALA

Christian Andreu
0
Se l’ombat es un dels marsupials pus desconeguts del continent australian, tot çò de contràri se debana amb lo coala (Phascolarctos cinerus), un dels mamifèrs mai celèbres de la planeta pr’amor de la sieuna morfologia. Es conegut per tots los mainatges del mond e la sieuna simpatia coma espècia tanben ne fan un dels primièrs […]

LA MATÈRIA ESCURA PÒT DESTRUIRE LAS ESTELAS DE NEUTRONS

Christian Andreu
0
L’estudi dels darrièrs ans sus la matèria escura començariá de balhar de resultas, e mai se faguèsse plan pauc a cha pauc. Ara, los cercaires creson qu’aqueste tipe de matèria pòt (e d’efièch o fa) capturar d’estelas de neutrons jos cèrtas condicions –cal que sián isoladas e fòrça vièlhas–. La descobèrta es estada confirmada per […]

MASCLES BONOBOS E MASCLES CHIMPANZÉS

Christian Andreu
0
La conduita deus animaus qu’ei tostemps estonanta. Pr’amor que tot çò que ns’avèvam pensat dinc adara que poiré estar maishant e que’ns poirem aver enganat. E disi aquò pr’amor de la publicacion d’un navèth estudi ecologic que vòu demostrar que los bonobos, aqueths cosins pròches deus chimpanzés e que solament pòden estar identificats pr’amor de […]

QU’EI DESCORBIDA ERA MAJOR ESPÈCIA JAMÈS CONEISHUDA D’ICTIOSAURE

Christian Andreu
0
Ua còla der cercaires confimec eth descorbiment dera major espècia jamès trapada d’Ictiosaure. Era naua espècia siguec nomentada Ichthyotitan severnensis e viuec pendent eth Triassic, çò ei hè 202 milions d’annades. Segontes es paleontològs poirie auer hèt ben mès de 25 mètres de longada. De remembrar qu’es ictiosaures non sigueren dinosaures mès es sòns cosins, […]

A ANDÒRRA, EN CATALAN

Christian Andreu
0
Es estada fa gaire aprovada amb una granda majoritat parlamentària a Andòrra la Lei de Lenga pròpria e oficiala, que substituís l’anteriora de l’an 1999, e que preten protegir los dreches dels parlaires de lenga catalana al Principat. Aquel país pirenenc es l’unic que declara lo catalan coma unica lenga oficiala. E mai qu’èra estat […]

FAUNA OCEANIANA (3): L’OMBAT

Christian Andreu
0
Austràlia es lo continent marsupial. N’i a de tota sòrta e a totes los nivèls de l’ecosistèma. Cada espècia s’adaptèt e plan a un tipe de vida, a un tipe de noiridura. I a de mirgas marsupialas, de gats e de tigres marsupials, de cans marsupials, de cangorós, de wallabís… e se i aguèssen d’orses […]

I A DE VIDA A L’ENTORN DE JUPITÈR ?

Christian Andreu
0
I a de verai de vida a l’entorn de Jupitèr ? Per o poder confirmar o non, la NASA envièt fa gaire una sonda sus la siá luna Euròpa per assajar de descobrir se las siás condicions de satellit natural son favorablas a la vida. Pr’amor que jos la superfícia glaçada d’aquela luna cèrts cercaires […]