Jacme Taupiac es un lingüista occitan. Foguèt responsable de l’Institut d’Estudis Occitans e a organizat de multiples corses de Lenga e Cultura Occitanas a la Facultat de Letras de l’Institut Catolic de Tolosa e foguèt professor de Lenga a l’Institut de Montalban. Pendent vint ans foguèt redactor de la revista L’OCCITAN. A publicat mai de […]
La pradariá e lo desèrt american an un reptil qu’es al còp predator e preda. Aquò maugrat la cresença generala qu’es un èsser òrre e que ne cal fugir lèu lèu. E se òm pòt, cal reagir en tot l’aucir. Es la sèrp de cascavèl, que demorèt plan en aquel continent fins a l’arribada de […]
La descobèrta recenta d’una tauleta del periòde babilonian antic amb d’operacions geometricas complèxas a confirmat l’exemple mai ancian d’una operacion matematica d’aquel tipe sus la planeta. L’operacion seriá del 3700 abans lo Crist, e seriá lo solet tèxt del cadastre d’aquela epòca. La tauleta a per nom Si.427 e, segon los cercaires, lo tèxt confirmariá […]
Ua equipa de cercaires analizèc es uassi dera anca d’un des tigres de dents de sable mès coneishuts dera preïstòria, Smilodon fatalis. Eth resultat siguec era confirmacion qu’era displasia siguec ua malautia abituau en aguesti animaus fossils. Mès tanben podec èster confirmat que sigueren depredadors sociaus pr’amor que, quan un d’aguesti patie aquera malautia, d’auti […]
Anguloa uniflora es una sòrta d’orquidèa originària dels bòsques montanhoses umits d’America del sud. Uèi s’espandís per Peró, Colómbia, Veneçuèla e Eqüator, totjorn en de nautors d’entre 1 400 e 2 500 mètres. Aperten a la familha de Orchidaceae e tanben es plan coneguda coma lo Brèç de Venus. Anguloa uniflora foguèt descricha pel primièr […]
La lenga asturiana e leonesa es la pròpria d’aqueles territòris, e mai qu’al passat èra estada parlada dins un territòri mai grand, ongan lo sieu domeni se manten solament a gaireben tota Astúrias e qualqu’unas comarcas leonesas. A Miranda del Douro, a Portugal, es l’unic endrech ont la lenga gaudís d’una situacion d’oficialitat amb la […]
Lo continent american a de mamifèrs plan polits e tanben aimats pels umans (uèi) coma los bisonts. N’i a d’autres, coma lo can de la pradariá, que tanplan son plan simpatics segon lo vejeire uman. N’i a un, en mai d’aquò, qu’atanben es polidòt, mas qu’òm déu pas jamai s’i aprochar pr’amor de la sieuna […]
De nòvas estonantas pòdon arribar après çò que qualques unes ja dison qu’es la fin de la pandemia, almens en Euròpa. Ara, un nòu estudi, publicat dins lo celèbre numeric scientific PLOS One, a confirmat que lo nombre de personas que patisson çò que ja comença d’èsser conegut coma la covid permanenta es fòrça mai […]
L’ orquidèa fantauma (Polyrrhiza lindenii) es una planta perenne emicriptofita de la familha Orquidèas (Orchidaceae). Malurosament es una orquidèa en grèu dangièr d’extincion e sonque pòt òm l’espepissar en de raras colleccions de plantas. Lo sieu prètz es plan nau al mercat e foguèt tras que demostrat que pòt pas èsser cultivada en defòra del sieu ecosistèma. Per […]
Ongan foguèron trapadas de nòvas pesadas umanas que serián las rèstas mai ancianas jamai trobadas sul continent american. La tròba entraïna rescriure al 100% l’istòria de l’epòca preïstorica d’aquel continent pr’amor que qüestionan plan l’arribada de nòstra espècia a aquel continent, que seriá ara, 7000 ans abans de çò que se pensava. Las pesadas foguèron […]